به مناسبت روزجهانی جنگل ها ؛ سهم هر ایرانی از جنگلها چه قدر است؟

باغ من: مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز ۲۱ مارس (اول فروردین ماه) را به عنوان « روز جهانی جنگل» نامگذاری کرده است تا نقش غیرقابل انکار جنگلها در پایداری سرزمین و شادابی حیات انسان ها، جانوران و گیاهان بیشتر مشخص شود این در حالیست که بگفته یک کارشناس جنگل سهم هر ایرانی از جنگل های کشور تنها ۰.۲ هکتار است.
به گزارش باغ من به نقل از ایسنا، جنگل های ایران که ۸.۸ درصد مساحت کشور را می سازند و از نظر مدیریتی به دو گروه جنگل های شمال و جنگل های خارج از شمال تقسیم می شوند. جنگل های شمال به تمام ناحیه رویشی هیرکانی و خزری اطلاق می شود و جنگل های خارج از شمال نیز در چهار ناحیه رویشی دیگر قرار دارند.
جنگل های کشور شامل جنگل انبوه ۱۲.۴ درصد، جنگل نیمه انبوه ۲۴.۲ درصد، جنگل تنک ۵۶.۶ درصد، جنگل ماندابی ۰.۲ درصد و جنگل دست کاشت ۶.۶ درصد می شوند.
تراکم تاج پوشش در جنگل های خارج از شمال انبوه بیش از ۵۰ درصد، در جنگل های نیمه انبوه ۲۵ تا ۵۰ درصد و درجنگل های تنک ۵ تا ۲۵درصد است. تراکم تاج پوشش در جنگل های(شمال) انبوه بیش از ۷۰ درصد، در جنگل های نیمه انبوه ۴۰ تا ۷۰ درصد و درجنگل های تنک ۱۰ تا ۴۰ درصد است.

امسال روز جهانی جنگلها با شعار «جنگل های سالم برای مردم سالم» برای ترویج و تشویق به حفظ سلامت جنگلها بمنظور برخورداری انسان ها از زندگی سالم و رابطه تنگاتنگ انسان و طبیعت تلاش می کند.

هادی کیادلیری – دبیر سابق مجمع کنوانسیون تنوع زیستی کشور- در گفت و گو با ایسنا مصادف با روزجهانی جنگلها با اشاره به شعار سال (جنگل های سالم برای انسان های سالم) تاکید می کند: اکوسیستم سالم باید توانایی ترمیم و برگشت پذیری به شرایط ماقبل تخریب خودرا داشته باشد اما جنگلها و اکوسیستم های ایران دیگر توانایی لازم برای ترمیم و بازسازی خود و مقابله با چالش های موجود را ندارند چونکه با چالش ها و مشکلات اشباع شده اند و توانایی بازسازی خودرا ندارند.

او درباره ی ارتباط انسان و طبیعت و اهمیت آن اظهار می کند: زندگی بشر در خلا جریان ندارد بلکه برای داشتن یک زندگی پایدار و سالم باید محیط زیست و اکوسیستم سالمی نیز داشته باشد.

کیادلیری برمبنای آمارهای موجود از سال ۸۳ تا ۹۹ درباره ی کاهش سطح جنگلها و سطح طبیعت در کشور می گوید: برمبنای آمارهای دستگاه های متولی، سطح جنگل های کشور حدود ۱.۵ میلیون هکتار طی سالیان اخیر کم شده است و این آمارها مربوط به جنگل های طبیعی است و ربطی به جنگل های مصنوعی و کاشت انسان ندارد.

دبیر سابق مجمع کنوانسیون تنوع زیستی کشور درباره ی عوامل موثر در تخریب جنگلها و کاهش سطح آنها اظهار می کند: یکی از نکاتی که می تواند نشان دهنده کاهش سطح جنگل های کشور باشد افزایش سطح کشاورزی، دیم و کاربری های مشابه است چونکه از سطح منابع طبیعی و مراتع کاسته و به این سطوح افزوده شده است. بطور مثال از سال ۸۳ تا ۹۹ حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی، دیم و باغ بالا رفته است این در حالیست که به همین میزان از اراضی جنگل و مراتع کاسته شده که به مفهوم کاهش سطح جدی جنگلها است.

وی می افزاید: این کاهش سطح با کاهش کیفیت جنگلها نیز هم راه است. عرصه های جنگلی به لحاظ کیفی درگیر مشکلاتی همچون خشکی های وسیع، حریق های گسترده و طغیان و آفات و بیماری همین طور ساخت و ساز است. همچون موارد مخرب دیگر نیز می توان به کشاورزی در سطح یک میلیارد هکتاری اراضی زاگرس و حضور دام ها در زاگرس اشاره نمود که این دام ها می توانند روزانه چندین میلیارد نهال را از بین ببرند.
آتش سوزی در جنگل های ایران بر طبق این گزارش از عواملی که سبب تخریب این اکوسیستم می شود به تغییرات اقلیمی و مشکلات طبیعی و دخالت های انسانی می توان اشاره نمود که حتی سبب وقوع حریق در جنگلها می شود. شدت، حدت و وسعت حریق ها طی سالهای اخیر در جنگلها و مراتع زاگرس نیز نسبت به گذشته بالا رفته و ترمیم حریق هایی با این شدت در جنگل هایی مانند زاگرس که خود به دلیلهای مختلف مانند کشاورزی، دامداری بیش از اندازه ظرفیت و از دست رفتن توانایی زادآوری لطمه پذیر شده بسیار دشوار است.
جنگل های زاگرس باتوجه به زادآوری محدود و پایین، جزو جنگل های حفاظتی و حمایتی هستند. حریق در خیلی از مناطق جنگلی خصوصاً در مناطق زاگرسی حتی اگر سطحی باشد و به درختان کمتر لطمه وارد کند، تمام نهال ها، ‍‍پوشش گیاهی و موجودات جانوری در آن منطقه را از بین می برد که نابودی آنها کل اکوسیستم را گرفتار فرو‍‍پاشی می کند.
آفت به جان جنگل های ایران
یکی از مشکلاتی که جنگل های ایران خصوصاً در زاگرس با آن دست و پنجه نرم می کند، «آفت» است. رییس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه آزاد با تأکید بر این که آمارها به بروزرسانی از طرف دستگاه های متولی نیاز دارند، ادامه می دهد: ردپای آفات در تمام نقاط جنگلها مشهود است و پروسه اکولوژیک به درستی اتفاق نمی افتد. تنوع زیستی به عنوان یکی از معیارهای پایداری و سلامت، درحال افول است و تمامی این موارد نشانه دهنده این است که ۴۲ درصد از جنگل های ایران رو به افول هستند.
آفت به جان جنگل های زاگرس

منبع: باغ من