تخریب پوشش گیاهی از علل اصلی وقوع سیلاب

باغ من: طی یک ماه اخیر بارش های بهاری در بعضی از مناطق کشور همچون آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، اصفهان، البرز، تهران، گیلان و… سبب وقوع سیلاب و صدمه های جانی و مالی شد. بر مبنای اعلام سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری بیش از ۴۰ درصد کل شهرهای کشور در معرض خطر سیل هستند. یک استاد علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی هم تخریب پوشش گیاهی را از علت های اصلی جاری شدن سیلاب در مناطق مختلف کشور می داند.

دکتر محمد یزدی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه سیل زمانی جاری می گردد که حجم زیادی از بارندگی در مدت زمان کوتاهی اتفاق بیفتد، اظهار نمود: منظور از حجم زیاد، عدد ثابتی نیست که مثلا بگوییم ۲۰ میلیمتر بارندگی در طول یک روز سبب جاری شدن سیل می گردد. وقوع سیل و سیلاب به عوامل مختلف دیگری هم بستگی دارد.

وی بیان اینکه شیب زمین به صورت مستقیم با جاری شدن سیل در ارتباط می باشد، خاطرنشان کرد: هر چه شیب زمین بیشتر باشد، آب بیشتر جاری و سرازیر می گردد. برای مثال در شهر تهران خیابان ولیعصر دارای شیب زیادی است که هنگام باران سیلاب از آن روان می گردد.

این استاد علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه نوع پوشش زمین هم در جاری شدن سیلاب اثرگذار می باشد، اظهار داشت: در نقاطی که پوشیده از گیاه، جنگل و فضای سبزهستند به ندرت سیل جاری می گردد چون که درختان سرعت برخورد قطرات آب با زمین را می گیرند. خاک رس هم نفوذناپذیر است به این مفهوم که آب از آن به داخل زمین نفوذ نمی نماید. برای مثال در روستاهای شمال کشور سقف خانه ها را با خاک رس می پوشانند تا هنگام بارندگی مانند ایزوگام عمل کند و آب به درون خانه راه پیدا نکند.

یزدی با تاکید بر اینکه تخریب پوشش گیاهی از عوامل اصلی جاری شدن سیلاب در مناطق مختلف کشور ما است، اظهار داشت: چنانچه زمین از جنس شن وماسه باشد نفوذپذیری زیادی خواهد داشت و مانع سیلاب می گردد.

وی با اشاره به اینکه یکی از اشکالات اساسی ما در کشور کمبود پوشش گیاهی است، خاطرنشان کرد: اغلب مناطق کشور ما بیابانی و پوشیده از خاک است. این وضعیت سبب می گردد که با کمترین میزان بارندگی، آب به سرعت به سطح زمین برسد و سیلاب راه بیفتد البته یکی از عوامل خیزش گرد و غبار در کشور هم همین مبحث است.

این استاد علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی در انتها با تاکید بر اینکه اجرای عملیات آبخیزداری به کاهش سیلاب در کشور کمک می نماید، اظهار داشت: نفوذپذیری خاک های کشور ما کم است و به جای اینکه آب به زمین نفوذ پیدا کند روی آن جاری می شود، همینطور سیلی که با گل آلودگی همراه باشد چگالی آب را بالا می برد و دراین صورت قدرت تخریب و فرسایش سیل بیشتر می گردد.

بیش از ۴۰ درصد کل شهرهای کشور در معرض خطر سیل

به گزارش باغ من به نقل از ایسنا بر مبنای اعلام سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری حدود ۵۵/۵ درصد مساحت کشور معادل ۹۱ میلیون هکتار از عرصه حوزه های آبخیز کشور سیل خیز است. این عرصه ها در تولید هرزآب های سطحی که سریعا از دسترس خارج می شوند نقش دارند و در تشدید فرسایش و تولید سیلاب های مخـرب مؤثرهستند همینطور هم اکنون حدود ۲۵۵ شهر معادل ۴۱/۵ درصد کل شهرهای کشور، ۸۶۵۰ پارچه آبادی معادل ۱۲/۷ درصد آبادی های کشور و حدود یک میلیون هکتار از اراضی زراعی شامل باغات، اراضی آبی و دیم واقع در دشت ها و حاشیه رودخانه ها، ۲۰ هزار رشته قنات و بخش قابل زیادی از جاده ها و راه های ارتباطی در معرض خطر سیل قرار دارد.