ناسا اعلام کرد اخطار کاهش منابع آب شیرین در زمین

به گزارش باغ من، اصفهان بر مبنای جدید ترین مطالعات سازمان فضایی ناسا، قاره های زمین وارد دوره ای بلندمدت از خشکی و کم آبی شده اند. یکی از چالش های پیش رو اینست که در آینده سطح آب های شیرین زمین افزایش خواهد یافت یا همچنان رو به کاهش خواهد داد.

به نقل از ناسا، بر مبنای جدید ترین مطالعات با استفاده از ماهواره های ناسا و مرکز هوافضای آلمان (DLR)، گویی قاره های زمین وارد دوره ای بلندمدت از خشکی و کم آبی شده باشند. این مطالعات که اخیرا در نشریه Surveys in Geophysics انتشار یافته است، نشان داده است که از سال ۲۰۱۴ به بعد، میزان آب های شیرین در سطح زمین کاهش شدیدی داشته و از آن زمان تابحال به سطح قبلی بازنگشته است.

کاهش گسترده منابع آب شیرین

بر اساس داده های ماهواره ای، میزان متوسط ذخایر آب شیرین روی زمین، شامل آب های سطحی مانند دریاچه ها و رودخانه ها و همینطور منابع آب زیرزمینی، از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳ به صورت میانگین ۱۲۰۰ کیلومتر مکعب کمتر از میانگین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ بوده است. دکتر Matthew Rodell، هیدرولوژیست در مرکز فضایی گادرد ناسا (Goddard Space)، بیان کرده که این مقدار برابر با دو و نیم برابر حجم دریاچه ایری (Erie) در آمریکای شمالی است.

چرخه ای خطرناک از تخلیه منابع

در دوره های خشکسالی، همراه با گسترش کشاورزی مبتنی بر آبیاری، فشار بر منابع آب زیرزمینی افزایش پیدا کرده است. کاهش بارش باران و برف، بازسازی طبیعی این منابع را دشوارتر کرده و چرخه ای خطرناک از کاهش آب شیرین به وجود آورده است. این روند می تواند تأثیرات گسترده ای بر جوامع کشاورزی، بهداشت عمومی و امنیت غذایی داشته باشد. گزارش سال ۲۰۲۴ سازمان ملل متحد در رابطه با تنش آبی اخطار می دهد که کمبود منابع آب امکان دارد سبب بروز فقر، درگیری های محلی و افزایش ریسک بیماری ها در جوامع وابسته به منابع آلوده شود.

نقش ماهواره های GRACE در این تحقیقات

برای شناسایی این کاهش جهانی، دانشمندان از داده های ماهواره های GRACE بهره برده اند. این ماهواره ها تغییرات جاذبه زمین را اندازه گیری کرده و تغییرات جرم آب را روی و زیر سطح زمین شناسایی می کنند. GRACE که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۷ فعال بود و بعدها با نسخه GRACE-FO در سال ۲۰۱۸ جایگزین شد، نخستین ابزارهایی بودند که امکان بررسی تغییرات آب شیرین در مقیاس جهانی را با دقت بالا فراهم کردند.

خشکسالی های شدید و نتایج ال نینو(El Nino)

این کاهش ناگهانی آب شیرین در سال ۲۰۱۴ با خشکسالی شدید در برزیل شروع شد و به دنبال آن، خشکسالی های گسترده ای در استرالیا، آفریقا، آمریکای شمالی و جنوبی، و اروپا رخ داد. پدیده ال نینو بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ هم با افزایش دمای اقیانوس آرام، الگوهای بارش را در سراسر دنیا مختل کرد. حتی بعد از پایان این دوره، میزان آب های شیرین به سطح قبلی بازنگشت. بر طبق این مطالعه، از سال ۲۰۱۵ به بعد، ۱۳ مورد از ۳۰ خشکسالی شدید جهان توسط ماهواره های GRACE ثبت شده اند.

تاثیر تغییرات اقلیمی

دکتر Michael Bosilovich، هواشناس مرکز گادرد ناسا، توضیح می دهد که تغییرات اقلیمی سبب شده اند جو زمین آب بیشتری را به شکل بخار نگه دارد و در نتیجه الگوهای بارندگی بشدت نامرتب شوند. با افزایش دما، تبخیر آب از سطح زمین بیشتر شده و ظرفیت جو برای نگه داشتن بخار آب افزایش پیدا کرده است. این روند منجر به خشکسالی های طولانی تر و بارش های شدیدتر شده است که توانایی خاک برای جذب آب را می کاهد. این پژوهشگر اعتقاد دارد هنگامی که بارش شدید رخ می دهد، آب به جای نفوذ به خاک و تغذیه منابع زیرزمینی، روانه رودخانه ها و دریاها می شود.

آینده ای مبهم و نقش مدیریت پایدار منابع آب

یکی از چالش های پیش رو اینست که آیا سطح آب های شیرین می تواند به حالت پیش از ۲۰۱۵ بازگردد یا همچنان رو به کاهش خواهد داد. Matthew Rodell اشاره می کند که ۹ سال از گرم ترین سال ها با کاهش آب شیرین در سیاره زمین همراه بوده است و این همزمانی نمی تواند تصادفی باشد. او اخطار می دهد که این روند می تواند نشانه ای از شرایط آینده زمین باشد.
این نقشه سال هایی را نشان داده است که ذخیره آب سطحی زمین به پایین ترین میزان خود در ۲۲ سال قبل رسید

منبع: باغ من