لزوم تدوین برنامه ای جداگانه برای مدیریت هرکدام از رویشگاه های جنگلی

به گزارش باغ من، سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با تأکید بر اینکه در هیچ کجای جغرافیای ایران، نمی توان عرصه ای را پیدا کرد که این سازمان در آن درحال اجرای طرح نباشد، اظهار داشت: ما باید برای مدیریت هرکدام از رویشگاه های جنگلی هیرکانی، زاگرس، ارسباران، ایران – تورانی و خلیج فارس – عمانی، طرح و برنامه مشخص و جداگانه ای داشته باشیم البته برای بخش های مختلف عرصه های جنگلی کشور، طرح های مدونی وجود دارد که باید تکمیل و بروزرسانی شود.

به گزارش باغ من به نقل از ایسنا حسن وحید عصر روز گذشته ( ۲۳ تیر) در جلسه شورای معاونان سازمان منابع طبیعی اظهار داشت: با وجود تغییرات مدیریتی اخیر باید همان مجموعه برنامه هایی را که از گذشته در سازمان تعریف شده است، حتی با تلاش بیشتر ادامه دهیم چونکه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری یکی از بزرگترین دستگاههای کشورمان به حساب می آید و جزو برترین نهادها از نظر طرح، برنامه، علم، دانش و انجام اقدامات تخصصی در سرتاسر کشور است.

وی اضافه کرد: حالا طرح های تعریف شده ای توسط سازمان منابع طبیعی در جای جای کشور در دست اجرا است و در هیچ کجای جغرافیای ایران نمی توان عرصه ای را پیدا کرد که سازمان ما در آن درحال اجرای طرح نباشد، به نحوی که حتی در سخت ترین و صعب العبورترین مناطق کشور از نظر اقلیمی و توپوگرافی نیز میتوان آثاری از زحمات پرارزش همکاران منابع طبیعی را مشاهده کرد.

وحید ضمن طبیعی دانستن انتقاداتی که نسبت به عملکرد سازمان منابع طبیعی وارد می شود، اظهار نمود: از قدیم گفته اند که دیکته نانوشته نمره ۲۰ می گیرد و طبیعی است که وقتی یک سازمان در جای جای کشور مشغول فعالیت است، احتمال بروز خطاهایی در عملکرد آن وجود دارد اما شکی نیست که همکاران منابع طبیعی در تمام استان ها با جان و دل و برپایه تعهدی که به حفظ آب و خاک کشورمان دارند، عاشقانه کار می کنند.

محافظت از جنگلها در اولویت نخست سازمان منابع طبیعی قرار دارد

وحید با تکیه بر اینکه تلاش همکاران منابع طبیعی استان ها مهم ترین نقش را در اطفای آتش سوزی تمام عرصه های طبیعی کشور دارد، اظهارکرد: مهم ترین وظیفه سازمان منابع طبیعی، حفظ و احیای عرصه های طبیعی کشور است و دراین میان، محافظت از جنگلها و احیای عرصه های جنگلی مخروبه در اولویت نخست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور قرار دارد. هر طرح و برنامه ای که در سازمان اجرا می شود، باید در جهت افزایش پایداری عرصه های طبیعی کشور همچون جنگلها، مراتع، بیابان ها و حوزه های آبخیز باشد.

سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور افزود: خوشبختانه هم اکنون نهالستان های سازمان منابع طبیعی در بهترین وضعیت خود قرار دارند. این وضعیت ثمره اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران است که موجب احیا و رونق بخشی به نهالستان های کشور شده است. از زمان اجرای این طرح، انگیزه تولید نهال در بین همکاران منابع طبیعی به حدی بالا رفته است که مدیران استانی و شهرستانی، در بخشی از زمین اداره متبوع خودشان به تولید نهال می پردازند که این نشان از عزم جدی همکاران در اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت دارد.

وی اضافه کرد: برنامه های سازمان منابع طبیعی صرفاٌ در طرح کاشت یک میلیارد درخت در ایران خلاصه نشده است و همین حالا طرح های گوناگونی در زمینه های جنگل کاری، زراعت چوب، مدیریت عرصه های جنگلی، جنگل داری چندمنظوره، محافظت از ذخیره گاه های جنگل، مدیریت پارک های جنگلی، مدیریت جنگل های دست کاشت، احیای عرصه های بیابانی، مقابله با کانون های فرسایش بادی، مرتع داری چندمنظوره، عملیات آبخیزداری و آبخوان داری و… در دست اجرا قرار دارد. ضمن اینکه در خود طرح کاشت یک میلیارد درخت نیز اصالت در تعیین نوع گونه و عرصه مورد نظر برای کاشت نهال با طرح های تعریف شده سازمان منابع طبیعی است.
لزوم در نظر گرفتن پیوست های اقتصادی و اجتماعی برای طرح های جنگلداری
وحید همینطور بر نقش مهم مشارکت بخش خصوصی در اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت تصریح کرد و اظهار داشت: هیچ وقت نمی توانیم طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران را بدون مشارکت عموم مردم، دستگاههای عمومی و شرکتهای خصوصی اجرایی نماییم چونکه اعتباراتی که برای بخش جنگل کاری به سازمان منابع طبیعی تخصیص داده می شود، هیچ وقت کفاف تولید و کاشت سالیانه ۲۵۰ میلیون اصله نهال را نمی دهد ولی اگر بتوانیم با مشارکت بخش خصوصی، طرح های چندمنظوره را اجرا نماییم، قطعا بخشی از اهداف طرح کاشت یک میلیارد درخت محقق خواهد گردید.

سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور افزود: جنگل های کشورمان به منطقه های رویشی گوناگونی همچون هیرکانی، زاگرس، ارسباران، ایران –تورانی و خلیج فارس – عمانی تقسیم بندی می شود و شکی نیست که اولویت اصلی سازمان منابع طبیعی برای محافظت از رویشگاه های جنگلی ایران به جنگل های هیرکانی معطوف می شود ولی این مسئله نباید ما را از مدیریت جنگل های زاگرس و سایر عرصه های جنگلی کشور غافل کند یعنی ما باید برای مدیریت هرکدام از رویشگاه های جنگلی، طرح و برنامه مشخص و جداگانه ای داشته باشیم البته هم اکنون برای بخش های مختلف عرصه های جنگلی کشور، طرح های مدونی وجود دارد که باید تکمیل و بروزرسانی شود.

وی تصریح کرد: در تمام بخش های منابع طبیعی همچون در مبحث محافظت از جنگلها، نباید تمام کشور را صرفاٌ برپایه یک روش مدیریت نماییم، چونکه هر عرصه ای اکوسیستم و اقلیم خاص خودش را دارد همینطور در طرح های جنگلداری، علاوه بر مبحث احیا، باید به مسائل مدیریتی نظیر کاهش عوامل تخریب، مبارزه با آفات و بیماری ها، شرایط اکولوژیک جنگل و چالش های اجتماعی و اقتصادی عرصه های جنگلی دقت نماییم. بخصوص ما وظیفه داریم که برای تمام طرح های جنگلداری، پیوست اقتصادی و اجتماعی مناسبی در نظر بگیریم تا بتوانیم طرح های خویش را به صورت پایدار در سطح کشور اجرایی نماییم.

راه اندازی مرکز مانیتورینگ مخاطرات منابع طبیعی از مهم ترین دستاوردهای دولت سیزدهم

وحید با بیان اینکه راه اندازی مرکز مانیتورینگ مخاطرات منابع طبیعی همچون مهم ترین دستاوردهای دولت سیزدهم در زمینه محافظت از عرصه های طبیعی بوده است که در دولت های آینده باید تکمیل شود، اظهار داشت: کمبود نیروی انسانی، مهم ترین مشکل سازمان در قسمت محافظت از عرصه های منابع طبیعی است ولی اولا میتوان با ساماندهی نیروهای انسانی موجود و ثانیا با افزودن امکانات رصد و پایش تصویری تا حد زیادی کمبودهای موجود را جبران کرد که البته برای تحقق این اهداف، مسؤلان ارشد دولت باید سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور را به صورت ویژه همراهی کنند.

سرپرست سازمان منابع طبیعی همینطور خاطرنشان کرد: خوشبختانه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نخستین دستگاهی در سطح کشور بوده که توانسته است طرح کاداستر را در صد درصد اراضی خود به اجرا درآورد. اجرای این طرح در ۱۳۷میلیون هکتار اراضی تحت مدیریت سازمان منابع طبیعی در سطح کشور، وظیفه ای است که حاکمیت از ما خواسته بود که حالا به خوبی آنرا انجام داده ایم و اگر مشکلاتی در گوشه و کنار در اجرای این پروژه وجود داشته است، باید اشکالات پیش آمده را رفع نماییم.

لزوم ایجاد وحدت رویه در تعیین جرایم قطع درختان جنگلی در سطح کشور

وحید با تکیه بر ضرورت ایجاد وحدت رویه در تعیین جرایم قطع درختان جنگلی در سطح کشور اظهارکرد: در قانون هم در مبحث هزینه های تمدید پروانه چرا و هم در بحث های کیفری، جریمه های در ارتباط با چرای دام به اندازه ۲۰ درصد ارزش هر واحد دامی تعیین شده است اما با وجود این که در ماده ۱۵ قانون حفظ و بهره برداری از جنگلها و مراتع، مواردی در رابطه با جریمه قطع درختان جنگلی مطرح گردیده است، هم اکنون جریمه هایی که برای قطع درخت در استان ها تعیین می شود، مبنای کشوری ندارد این در حالیست که باید هر یک سال یا دو سال یکبار، برپایه خسارت هایی که به جنگل های کشورمان وارد می شود، جریمه قطع درختان جنگلی را برآورد نماییم و در شورای حفظ حقوق بیت المال به تصویب برسانیم تا به یک مبنای واحد کشوری در این حوزه برسیم.

سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به احکام برنامه هفتم توسعه در مورد محافظت از خاک کشور نیز اشاره نمود و اظهار داشت: در برنامه هفتم تکلیف شده است که در طول پنج سال، نرخ فرسایش خاک کشور ۲۰ درصد کاهش پیدا کند. حالا این نرخ سالیانه ۱۵ تن در هر هکتار است و مطابق قانون باید تا پایان زمان اجرای برنامه به سالیانه ۱۲ تن برسد البته برای تحقق این هدف به همکاری همه دستگاههای مسئول بخصوص دستگاههای ذی ربط در زمینه چرای دام نیاز داریم و اگر سایر دستگاه ها همراهی نکنند، امکان دارد نرخ کنونی به ۱۶ یا ۱۷ تن در هر هکتار در سال افزایش پیدا کند.

کتابچه طرح عملیاتی کاهش نرخ فرسایش خاک، تهیه شود

وحید همینطور از تلاشهای دفتر کنترل سیلاب و آبخوان داری برای تهیه نقشه میزان خطرپذیری عرصه های متعدد در رابطه با وقوع سیل نیز قدردانی نمود و اظهار داشت: وقتی نقشه خطرپذیری سیلاب را در دست داریم، عملا می توانیم بگوییم که نقشه فرسایش خاک را نیز در اختیار داریم و باید بررسی نماییم که در این نقشه ها، در کدام عرصه ها، اراضی منابع طبیعی قرار گرفته و در کدام عرصه ها، اراضی کشاورزی، باغات و دیگر مستثنیات واقع شده است. بدین ترتیب می توانیم بفهمیم که هرکدام از فعالیت ها شامل کشاورزی بخصوص در اراضی شیب دار، باغداری، چرای دام و… چه تاثیری بر فرسایش خاک کشورمان دارند.

سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تصریح کرد: پس از اینکه متوجه میزان تاثیرگذاری هرکدام از فعالیت ها بر نرخ فرسایش خاک کشور شدیم، می توانیم با کمک سایر معاونت های وزارت جهاد کشاورزی، برنامه دقیقی را در زمینه کاهش این نرخ تدوین نماییم. در همین راستا دفتر حفاظت خاک و آبخیزداری مسئولیت دارد که کتابچه طرح عملیاتی کاهش ۲۰درصدی نرخ فرسایش خاک کشور در طول اجرای برنامه هفتم را تدوین کند.

نقش مشارکت مردم در فعالیتهای منابع طبیعی را باید مشخص کنیم

وحید ضمن اشاره به شعار سال تبیین شده توسط مقام معظم رهبری با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم»، اظهارکرد: با عنایت به شعار سال جاری، سازمان منابع طبیعی وظیفه دارد که نقش مشارکت مردم را در اجرای تمام فعالیتهای خود شامل کاشت درخت، مقابله با بیابان زایی، حفظ جنگلها و مراتع، آبخیزداری و آبخوان داری و… مشخص نماید، یعنی در تمام این فعالیت ها باید معلوم باشد که دولت چه نقشی دارد و مردم چه نقشی دارند. در این حوزه نیز نباید هیچ تعصبی داشته باشیم چونکه تجربه نشان داده است که هرجا پروژه ای را با کمک مردم انجام داده ایم، توانسته ایم به نتیجه بهتری دست یابیم.

سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور افزود: با عنایت به نحوه پیشبینی بودجه برای بخش آبخیزداری چاره ای نداریم جز اینکه در اجرای پروژه های در ارتباط با این بخش، از مشارکت مردم استفاده نماییم. باید توجه داشته باشیم که عملیات آبخیزداری صرفا راه اندازی چند بند یا سازه نیست بلکه باید برای مدیریت تمام منابع طبیعی حوزه های آبخیز برنامه داشته باشیم که این کار جز با مشارکت مردم میسر نیست. خوشبختانه هم اکنون در تدوین دستورالعمل های در ارتباط با جلب مشارکت مردم در قسمت آبخیزداری اقدامات خوبی انجام شده است ولی باید هرچه سریعتر این دستورالعمل ها را تدوین، تصویب و ابلاغ نماییم.

مدیریت جامع حوزه آبخیز سرلوحه اقدامات سازمان منابع طبیعی باشد

سرپرست سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با یادآوری این نکته که هم اکنون ۱۴میلیون تن کانون بحرانی فرسایش بادی در کشورمان وجود دارد، اظهار داشت: آن چه در مبحث فرسایش بادی و رشد بیابان زایی نگران کننده است، اینست که هم اکنون متاسفانه سرعت تخریب سرزمین در کشورمان از سرعت احیای عرصه های بیابانی بیشتر است و به همین دلیل، سال به سال شاهد افزایش آمار بیابان زایی هستیم البته هم اکنون نقشه فرسایش بادی کشور نیز تهیه شده است و باید بررسی نماییم که هرکدام از فعالیتهایی مثل کشاورزی، استخراج نفت، صنایع و معادن، چه مقدار در گسترش کانون های فرسایش بادی تأثیر داشته اند که بتوانیم برنامه های دقیق تری را برای مقابله با کانون های داخلی گرد و غبار در کشورمان اجرایی نماییم.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، وحید در انتها خاطرنشان کرد: تمام طرح هایی که سازمان منابع طبیعی در دست اجرا دارد، از احیای مراتع گرفته تا مرتع داری چندمنظوره، جنگل کاری، احیای جنگلها، محافظت از عرصه های طبیعی، تقویت یگان حفاظت، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری و… همه در کنار هم، اصل مدیریت جامع حوزه آبخیز را می سازند و باید برای اجرای فعالیتهای منابع طبیعی در هر حوزه آبخیز، برپایه این اصل تصمیم گیری نماییم، یعنی مدیریت جامع حوزه آبخیز باید سرلوحه اقدامات سازمان منابع طبیعی باشد که البته پیش نیازش اینست که ابتدا تمام اطلاعات در ارتباط با هر حوزه آبخیز را در یک پنجره واحد جمع آوری نماییم.

منبع: باغ من