گزارش باغ من؛ بیم و امیدها برای پلنگ ایرانی

مشاهده پلنگ ایرانی در ارتفاعات گیلان با وجود این که امیدبخش تداوم حیات این حیوان است اما بیم شکار این گونه جانوری را تنها مشارکت مردم در محافظت از حیات وحش می کاهد.

خبرگزاری مهر – گروه استان ها، بهرام قربانپور: حفظ محیط زیست با حفاظت از تمامی ارکان آن شامل پوشش گیاهی، جانوری و… معنا پیدا می کند. نمی توانیم مدعی باشیم که از جنگل و پوشش گیاهی محافظت می نماییم اما در برابر مراقبت و نگهداری از حیوانات جنگل هیچ وظیفه ای نداریم.
پازل محافظت از محیط زیست زمانی تکمیل می شود که در همه ارکان پیرامون زندگی، خویش را مسئول بدانیم البته این مهم فقط متوجه سازمان و نهاد خاص نیست و این رویه، دغدغه و تکلیف زیست محیطی شامل حال همه افراد می شود.
شهرستان رودبار به واسطه شرایط جغرافیایی و اقلیمی که دارد بعنوان یکی از مهم ترین زیست گاه های حیات وحش استان گیلان شناخته می شود.
رودبار زیست بوم امنی برای حیوانات
ارتفاعات و کوهپایه های جنگلی و کوهستانی این شهرستان پراکنده و پهناور محل امنی برای گونه های پرارزش جانوری است تا جایی که دیدن چندین قلاده پلنگ و یا دیگر حیوانات وحشی در مناطق روستایی این شهرستان چندان امر بدیعی نیست. در هفته ای که گذشت خبرهایی از مشاهده یک قلاده پلنگ در دو نقطه روستایی شهرستان رودبار در محافل خبری و رسانه ای پیچید، که از حمله پلنگ به احشام اهالی دو روستای بیورزین لوشان و کیاآبادتخت رحمت آباد رودبار حکایت داشت.
مشاهده قلاده پلنگ در دو نقطه متفاوت و با فاصله از هم شهرستان رودبار، خبر از زیست چندین قلاده پلنگ در مناطق ییلاقی و ارتفاعات این شهرستان می دهد، خبری که می تواند برای نسل درحال انقراض این حیوانات پرارزش و کم یاب خوشحال کننده و امیدبخش باشد و بازگشت باردیگر حیات به پلنگ ها را نوید دهد، اما برای ساکنین روستاها که از پس حمله این حیوان وحشی، چند رأس احشام آنها تلف و متضرر شدند، کمی نگران کننده به نظر می آید.

مشاهده پلنگ و حیوانات وحشی در رودبار طبیعی است
برای پیگیری این مورد سراغ «علی فرهی» رئیس محیط زیست رودبار رفتیم که وی با تأیید خبر حمله پلنگ به احشام اهالی روستاهای بیورزین لوشان و کیا آبادتخت رحمت آباد، اظهار داشت: بعد از دریافت گزارش در خصوص مشاهده پلنگ در روستاهای مزبور و حمله به گوسفندان، تیم کارشناسان این اداره به منطقه اعزام شدند.
رئیس محیط زیست رودبار با اعلان اینکه مشاهده پلنگ و حیوانات وحشی در این شهرستان امر طبیعی است، اظهار داشت: شرایط اقلیمی شهرستان رودبار شرایط مناسبی را برای زیست حیوانات وحشی فراهم نموده است و باید از این بابت خوشحال باشیم.
فرهی با اعلان اینکه لاشه گوسفندان با دقت توسط همکاران محیط زیست مورد بررسی قرار گرفت، افزود: به سبب وجود لاشه احشام در این دو روستا و بر مبنای آثار جراحت و همینطور نتایج بررسی کارشناس محیط زیست، حضور پلنگ در این روستاها صحت دارد.
وی با اشاره به جبران خسارات به اهالی و دامداران منطقه، اضافه کرد: گزارشی از میزان خسارت و تلفات ناشی از حمله پلنگ به احشام روستاییان برای مسؤلان استانی ارسال کردیم و در تلاش هستیم بخشی از ضرر و زیان را جبران نماییم.
تلف شدن ۷ دام سبک بر اثر حمله پلنگ
رئیس محیط زیست رودبار در حالی «از تلف شدن ۷ دام سبک بر اثر حمله پلنگ در دو روستای بیورزین و کیاآباد تخت این شهرستان» اطلاع داده که در فضای رسانه ای و مجازی از تلف شدن بیشتر از ۲۰ رأس دام سبک آمار عرضه شده بود.
فرهی با اعلان اینکه مردم محلی پلنگ را مشاهد کردند، اظهار داشت: در منطقه ای که پلنگ توسط مردم محلی دیده شده بود دوربین تعبیه شده اما تابحال پلنگی در منطقه دیده نشده است.
وی، حیات وحش و مناطق روستایی را قلمرو حیوانات دانست و اضافه کرد: حضور پلنگ در ارتفاعات و مناطق روستایی شاید کمی ترس آور باشد اما پلنگ خیلی زود آن منطقه را ترک می کند.

لزوم آموزش رفتارشناسی برخورد با حیوانات وحشی
رئیس محیط زیست رودبار از آمادگی این اداره برای برگزاری دوره های آموزشی ویژه دهیاران و شوراها به منظور چگونگی برخورد مردم با پلنگ اطلاع داد و بیان نمود: روستاییانی که در مناطق روستایی و ارتفاعات زندگی می کنند باید با طرز برخورد با حیوانات وحشی آشنا گردند.
فرهی با تاکید بر حفظ خونسردی و پیشگیری از هر گونه حرکات هیجانی و احساسی هنگام مشاهده حیوانات وحشی اشاره کرد: حفظ آرامش و خونسردی در مواقع مشاهده با حیوانات وحشی ابتدایی ترین راه است.
وی با اعلان اینکه همه چیز تحت کنترل است و روستاییان منطقه نگران نباشند، اضافه کرد: اکیپ های مختلف از همکاران ما در محیط زیست پای کار هستند تا از اتفاقات احتمالی جلوگیری نمایند.
اداره رودبار وسیع و پراکنده با ۵ محیط بان
رئیس محیط زیست رودبار فقدان نیروی انسانی و محیط بان را یکی از دغدغه های مهم این اداره برشمرد و بیان نمود: رودبار با وجود ۶۵ هزار هکتار منطقه شکار ممنوع و قریب به ۳۰ هزار هکتار منطقه حفاظت شده، فقط با ۵ محیط بان اداره می شود.
فرهی با اعلان اینکه مردم و روستاییان بهترین محیط بانان هستند، اظهار داشت: محافظت از محیط زیست باید مردمی شود و هر زمانی کاری را به مردم سپردیم در آن موفقیت حاصل شده است.
وی با اشاره به نقش رسانه در تبیین اهمیت و جایگاه محافظت از محیط زیست اضافه کرد: رسانه ها و خبرنگاران بهترین سفیران محیط زیست در آگاهی بخشی و آموزش هستند.
نگذارید فاجعه «قائم شهر» تکرار شود
مشاهده پلنگ و یا هر حیوان وحشی دیگری در نقطه نقطه شهرستان رودبار و استان گیلان خبر خوشایند و امیدوار کننده ای است و نوید آینده ای روشن را در حوزه محیط زیست استان می دهد، اما چگونگی رفتار با این حیوانات مساله ای است که باید برای آن چاره ای اندیشیده شود.
در چند ماه اخیر خبرهای خوب و بدی از حضور پلنگ و دیگر حیوانات وحشی به مناطق روستایی و حتی شهری استانهای شمالی کشور مخابره شده که عدم رفتارشناسی مناسب و آموزش درست و حرفه ای در برخورد با این حیوانات، فاجعه «قائم شهر» را پدید آورد.
حال که طبیعت جانوری و حیوانات وحشی به ما روی خوش نشان داده بیاییم با رفتار نادرست و غیرحرفه ای آنها را طرد نکنیم و یا با برخورد احساسی و هیجانی به آنها آسیب نزنیم، لطمه ای که بعضاً منجر به مرگ آنها می شود.
اگرچه حضور پلنگ در محیط روستایی باعث رعب و وحشت می شود اما باید بپذیریم که ما وارد حیات زندگی آنها شدیم و این ساختار شکنی زندگی روستایی با زیست بوم حیوانات، پای آنها را به زندگی ما انسان ها باز می کند، حال که وارد دنیای زندگی و آسایش آنها شدیم باید نوع رفتار و برخورد با این جانوران را هم بیاموزیم تا حوصله آنها تنگ نشود و برایمان دندانِ غضب تیز کنند.

منبع: باغ من