تولید مثل گیاهان بوسیله گرده افشانی

به گزارش باغ من یک کارشناس گیاه شناسی با اشاره به این که گرده افشانی گیاهان بوسیله آب، باد و جانوران مختلف انجام می شود، اظهار داشت: نقطه اوج گرده افشانی گیاهان در ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد است که برخی افراد را گرفتار آلرژی می کند البته راهکارهای بسیاری برای کنترل آلرژی و حساسیت وجود دارد.

احمدرضا محرابیان در گفت و گو با ایسنا درباره پروسه گرده افشانی گیاهان در فصل بهار توضیح داد: گرده افشانی پروسه باروری گونه های گیاهی است و گونه های گیاهی به جهت اینکه بتوانند پروسه تولید مثل خودرا انجام دهند دانه گرده تولید می کنند که این دانه ها به شکلی سلول های جنسی نر محسوب می شوند که در فصل خاصی از گیاهان جدا می شوند، روی کلاله گیاه ماده قرار می گیرند و سبب باروری گیاه می شوند. تا آن زمان که این پروسه گرده افشانی انجام نشود، تشکیل بذر و بقای نسل گیاه مقدور نیست.

وی ضمن اشاره به این که گرده افشانی خیلی از گونه ها مثل کاج و سروهای مختلف توسط باد انجام می شود، اظهار نمود: تعداد گرده هایی که اینگونه ها آزاد می کنند بسیار زیاد و ریز است و با تراکم بالایی آزاد می شود که اتفاقا همین ذرات ریزعامل اصلی آلرژی هستند اما خیلی از گونه های گیاهی به سبب داشتن گلبرگ های درخشان، شهد و ترکیبات معطری که در گیاه وجود دارد، می توانند حشرات گرده افشان و حتی پرندگان گرده افشان را جذب خود کنند و درحالی که این پرندگان و حشرات از شهد گیاه استفاده می نمایند، دانه های گیاه نیز به بدنشان می چسبد و گرده ها را از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می کنند و سبب باروری گیاهان شوند بدین سبب پروسه گرده افشانی هم بوسیله آب و باد و هم بوسیله مختلف جانوران انجام می شود و تا آن زمان که این کار انجام نشود بقای نسل گیاهان غیرممکن است.

وی درباره زمان انتشار گرده گیاهان اظهار نمود: پروسه گرده افشانی گونه های گیاهی یک پروسه متداول می باشد. گیاهان متفاوت برمبنای منطقه ای که در آن قرار دارند، در فصل های مختلف، زمان گرده افشانی متفاوتی دارند و در مناطقی همچون تهران این پروسه از اوایل بهمن ماه شروع می شود و نقطه اوج این گرده افشانی ها در ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد است البته که این گرده افشانی همچنان ادامه دارد و در بعضی گیاهان تا پاییز هم می تواند ادامه یابد.

محرابیان با تاکید براینکه دانه های خیلی از اینگونه های گیاهی ذاتا آلرژی دار و مشکل ساز هستند، اظهار نمود: بنا بر این در بسیاری از شهرهای دنیا، گونه های آلرژی زا را شناسایی می کنند و آنها را در محیط های شهری کشت نمی کنند.
همکاری دانشگاه شهید بهشتی با مرکز آسم و آلرژی برای تهیه اطلس گرده شناسی گونه های گیاهی تهران
این عضو هیات علمی دانشکده علوم و فناوری زیستی دانشگاه شهید بهشتی افزود: فعالیت مشترکی با همکاری مرکز تحقیقات دانشگاه شهید بهشتی و مرکز آسم و آلرژی دانشگاه تهران انجام شده است و ما در قالب رساله های دانشجویی اطلس گرده شناسی گونه های گیاهی شهر تهران را تهیه و مشخص کردیم که هر کدام از آنها در چه زمانی گلدهی می کنند و این بسیار کمک کننده است که پزشکان متخصص در حوزه آسم و آلرژی بتوانند تشخیص دهند در هر فصلی که بیماران مراجعه می کنند چه گروه از گرده های گیاهی تاثیر گذاشته اند. به این پروسه تقویم گرده ای گفته می شود.

وی با اعلان اینکه طبق مطالعات انجام شده سه گروه از گیاهان مشکلات عمده مربوط به آسم و آلرژی را ایجاد می کنند، اظهار داشت: یکی از این سه گروه، گونه های درختی هستند. بعنوان نمونه چنار، سرو و کاج های مختلف از عاملان اصلی آسم و آلرژی هستند که زمان گلدهی آنها از اوایل بهمن ماه تا فروردین است.

محرابیان افزود: گروه دیگر، گیاهان هرز هستند که در محوطه شهرها خیلی گسترش پیدا می کنند و یک گروه هم گونه های علفی هستند که بعنوان گونه های وحشی شناخته می شوند.
کنترل آلرژی بهاری به شیوه پیروی از تقویم گرده ای
این کارشناس گیاه شناسی با اعلان اینکه در نقاط مختلف دنیا از روش های مختلفی برای کنترل لطمه های گرده افشانی استفاده می نمایند، اظهار نمود: در خیلی از شهرهای دنیا تقویم گرده ای را تهیه می کنند و افرادی که درگیر آسم و آلرژی هستند به سفارش پزشکان در فصل هایی که این گرده ها آزاد می شوند در مناطق پر تراکم اینگونه ها و یا در ساعت خاصی که اینگونه ها انتشار می یابند تردد کمتری داشته باشند.

این عضو هیات علمی دانشکده علوم و فناوری زیستی دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: آلرژی پروسه پیچیده ای است و بطور معمول در بعضی کشورها وقتی آلرژی شخص را برمبنای گرده گونه ای شناسایی می کنند، سرم و واکسن هایی ایجاد می شود که می تواند تاثیرات منفی آلرژی را به حداقل برساند.

محرابیان در آخر با اعلان اینکه یک شیوه کنترلی دیگری هم وجود دارد که نیاز به همکاری شهرداری ها دارد، اشاره کرد: پیش از این که هر گونه گیاهی که در فضای شهری کشت شود حتما باید پتانسیل و توان آلرژی زایی و عدم آلرژی زایی آن سنجیده سپس کاشته شود. برای مثال در شهر تهران در روز درخت کاری نهال های سرو و کاج کاشته می شود و آگر آنها را ما با کاشت گونه هایی که تاثیر آلرژی زایی نداشته و کاربری فضای سبز را داشته باشند جایگزین نماییم، می تواند یک روش خوب برای کاهش آلرژی محسوب شود.

منبع: باغ من