معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست خبرداد کاهش حجم آب و افزایش دمای دریای خزر

به گزارش باغ من معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به برنامه های این سازمان برای حفظ و احیای تالاب ها اظهار داشت: دستورالعمل های تأمین حق آبه تالاب ها به وزارت نیرو ابلاغ گردیده است.

به گزارش باغ من به نقل از ایسنا احمدرضا لاهیجان زاده در نشست خبری که امروز از سازمان حفاظت محیط زیست به صورت برخط برگزار شد، ضمن تشریح طرح های سازمان درباره تالاب ها اشاره کرد: کارهای ما در بخش تالاب ها با چهار هدف دنبال می شود. این اقدامات شامل تأمین آب و نظارت بر آب تالاب ها، برنامه حفاظت و احیای تالاب ها با رویکرد زیست بومی و پایش تالاب ها می شود. ما بر مبنای ماده ۲ قانون حفاظت و احیای تالاب ها مکلفیم تا دستورالعمل های تأمین حق آبه تالاب ها را به وزارت نیرو اعلام نماییم و وزارت نیرو مکلف است تا این دستورالعمل را اجرا نماید. ما نیاز آبی تالاب ها را در ابتدا و نیمه سال ۱۴۰۰ باردیگر به وزارت نیرو ابلاغ کردیم.

وی با اشاره به اهمیت سیلاب ها برای احیای تالاب ها اظهارکرد: نیاز آبی تالاب ها پایه علمی دارد و ما در رایزنی با نهادهای ذی ربط احتیاج به ادله علمی و اطلاعات مستند برای تأمین این حق آبه داریم. در سال آبی مهم ترین عامل تأمین حق آبه «سیلاب» است و مدیریت آنها کمک زیادی به سیراب شدن تالاب ها می کند. امروز و فردا (۱۲ و ۱۳ دی ماه) هم بارش های سنگینی خواهیم داشت و نیاز آبی تالاب های فصلی و دائمی جنوب کشور تا حدی تأمین می شود.

لاهیجان زاده با اشاره به مطالعات در ارتباط با مدیریت زیست بومی در تالاب ها اظهار داشت: این مطالعات در ۲۰ تالاب تکمیل شده است و ۱۲ یا ۱۳ تالاب باقی مانده هم در آینده به این فهرست اضافه خواهند شد همینطور ۲۲ تالاب هم برای انجام کارهای اجرایی آماده هستند.

وی با اشاره به برنامه های سازمان در حوزه پایش افزود: ما در زمینه پایش برنامه های گوناگونی داریم. طرح هایی نظیر تصویربرداری هوایی و بهره گیری از تصاویر ماهواره ای بخشی از این برنامه ها هستند. همینطور ما می خواهیم تا در روز جهانی تالاب ها در تاریخ ۱۴ بهمن ماه از این طرح پایش رونمایی نماییم. این مراسم در مجاورت تالاب بختگان در استان فارس با حضور مهمانان داخلی و بین المللی به صورت حضوری و آنلاین برگزار می شود.

لاهیجان زاده ضمن اشاره به کنوانسیون بین المللی تهران افزود: بر مبنای کنوانسیون تهران در سال ۱۳۸۲، پنج پروتکل در زمینه تنوع زیستی، ارزیابی آلودگی نفتی و… به تصویب رسید. سه پروتکل این کنوانسیون در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است و بزودی این روند برای پروتکل چهارم هم طی خواهد شد. پروتکل پنجم هم هنوز در دست پایش است. در دیگر کشورهای ذی نفع حوزه دریای خزر هم شرایط مشابه است و برخی سه پروتکل، برخی چهار و برخی همه پروتکل ها را به تصویب رسانده اند و این قدم بلندی برای اجرای کارهای مشترک در این منطقه است همینطور برای تحقق اهداف این کنوانسیون نشست های آنلاین با حضور کشورهای این حوزه برگزار می گردد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست درباره تغییر اقلیم در حوزه دریای خزر اظهار داشت: محور این صحبت ها به جز آلودگی، گردشگری هم است همینطور تغییر اقلیم در هر پنج کشور این حوزه مشاهده می شود و برای اتخاذ سیاست های مناسب جلساتی به میزبانی سازمان هواشناسی طی یک سال قبل برگزار شده است. دریای خزر به سبب تغییر اقلیم و مشکلات انسان ساخت تحت تأثیر است وعقب نشینی و پسروی آن تا سال ۲۰۵۰ ادامه خواهد داشت که از سمت شمال خواهد بود و کاهش حجم آب و افزایش دما کاهش تنوع زیستی را به دنبال خواهد داشت.

لاهیجان زاده ضمن اشاره به افزایش حساسیت و اهمیت دستگاه ها نسبت به محیط زیست اظهار داشت: یکی از خطوط قرمز بودجه سال جاری، محیط زیست است.
کشور آذربایجان کارهای نفتی خویش را کنترل کند
معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به کارهای نفتی کشور آذربایجان در حوزه خزر اظهار نمود: کشور آذربایجان باید فعالیت نفتی خویش را کنترل کند چونکه این فعالیت ها صدمه به محیط زیست خزر را به دنبال خواهد داشت. این اقدامات باید در نشست بین کشورها مطرح شود.

وی با تاکید بر اهمیت مطالعه تالاب ها اظهار داشت: قبلا قانونی برای تأمین نیاز آبی تالاب ها و ارزش گذاری مشخصی برای آنها وجود نداشت. به سبب نبود مواد قانونی مشخص درباره این مورد ما نمی توانستیم به صورت صحیح با دستگاههای ذی ربط همکاری نماییم. ما وقتی با وزارت نیرو و بقیه نهادهای مربوطه جلسه می گذاریم باید اصطلاحا با دست پر برویم و بر پایه مطالعاتی که روی تالاب ها انجام داده ایم، برنامه های اجرایی را مطرح نماییم.

لاهیجان زاده با اشاره به اهمیت لایروبی تالاب ها افزود: در سالهای قبل چون لایروبی مناسبی در تالاب ها صورت نگرفته بود، آب به صورت مناسب وارد تالاب ها نمی شد. ما در سالهای قبل مسافت زیادی را لایروبی کردیم. برای حفظ ارتباط با دریا، باید لایروبی انجام بگیرد.
انجام مطالعات درباره پس روی دریاها
معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست همینطور تصریح کرد: پسروی دریا هم یکی از مسائل مهم می باشد که سبب خشک شدن تالاب ها می شود. درباره پسروی دریاها هم مطالعاتی در حال انجام می باشد.

وی درباره برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست برای تالاب میانکاله و خلیج گرگان اظهار داشت: ما اطلاعات جامعی برای خلیج گرگان با حضور همه دستگاه ها تدوین کردیم و در ستاد ملی تالاب ها به تصویب رساندیم. در این برنامه پنج ساله که توسط معاون اول رئیس جمهوری وقت در سال ۹۹ ابلاغ گردید برنامه کل حوزه تعریف شده است و همه وزارت خانه ها موظفند به این تکالیف عمل کنند تا مشکلات این تالاب و خلیج برطرف شود.

لاهیجان زاده ضمن اشاره به افزایش توجه دولت به استانداردهای زیست محیطی اضافه کرد: در بودجه سال جاری که به کمیسیون تلفیق رفته، چند خط قرمز وجود دارد که یکی از آنها محیط زیست است. این نشاندهنده تمرکز توجهات روی محیط زیست است که در سالهای قبل کمتر دیده می شد.

وی درباره فرایند تأمین حق آبه تالاب ها افزود: درباره حق آبه تالاب ها نباید انتظار ورود فوری ۱۱ میلیارد آب را داشته باشیم. همانطور که دو سه دهه زمان نیاز بود تا مناطق حفاظت شده محیط زیست ایجاد شوند. نکته مهم این است که الان ما اهرم قانونی در اختیار داریم و در جلسات خود با مدیرانی که برای ۹ حوضه آبریز انتخاب شده اند برای تأمین حق آبه تالاب ها پیگیری لازم را انجام خواهیم داد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان محیط زیست با اشاره به شرایط تالاب صالحیه اظهار داشت: این تالاب بین دو استان البرز و قزوین با مساحت های مساوی قرار گرفته است. حدود ۲۵ سال پیش زهکشی بزرگ بین آن راه اندازی شد که مشکلات زیادی به وجود آورد. یکی از قاتلان اصلی تالاب ها زهکش ها هستند. برای برگشت این تالاب به شرایط قبلی خود، برداشت زهکش انجام و سبب شده وضعیت بهتر شود همینطور ورودی آب از یک تصفیه خانه در نزدیکی این تالاب کنترل می شود و لایروبی از رودخانه مجاور تالاب در قزوین در دستور کار است.
طرح انتقال آب دریای عمان یکی از کامل ترین طرح ها از بعد زیست محیطی است
معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان محیط زیست تاکیدکرد: طرح انتقال آب دریای عمان از دقیق ترین ارزیابی های زیست محیطی بهره برده است.

لاهیجان زاده با اشاره به مبحث دیپلماسی آب اظهار نمود: مسئولیت دیپلماسی آب در زمینه افغانستان با وزارت امور خارجه و وزارت نیرو است. پس از روی کار آمدن طالبان مذاکرات قبلی متوقف گردید ولی بنظر می رسد درحال ازسرگیری است. دولت اشرف غنی در این مساله مقاومت زیادی داشت و امکان دارد مذاکرات آب با دولت جدید افغانستان راحتتر باشد.

وی با اشاره به طرح احیای تالاب هامون افزود: پروژه بین المللی هامون با همکاری سازمان ملل و اتحادیه اروپا درحال اجراست و سازمان ملل باید این طرح را گسترده تر کند و افغانستان را هم وارد این طرح کند.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان محیط زیست با اشاره به معضل شوری آب در سواحل جنوبی کشور اظهار داشت: ما باید از ظرفیت روان آب و سیل ها استفاده نمائیم. خلیج فارس تحت تأثیر افزایش دما، تغییر اقلیم و افزایش شوری قرار گرفته است. یکی از علل شوری آب کم شدن حجم آب شیرین ورودی به خلیج فارس است. چهل سال پیش ۱۲۰ میلیارد متر مکعب آب شیرین از بهمنشیر و اروندرود وارد خلیج فارس می شد اما امروز به سبب سدسازی در عراق، سوریه و ترکیه حداقل آب وارد خلیج فارس می شود همینطور افزایش دما تبخیر را بیشتر می کند و EC (هدایت الکتریکی آب که به مقدار املاح موجود در آن بستگی دارد) آب بالا می رود علاوه بر آن ۵۵ درصد آب شیرین کن های دنیا در خلیج فارس است.

وی درباره برنامه ایران جهت استفاده از آب شیرین کن ها افزود: ایران هم به سرعت به سمت استفاده از آب شیرین کن ها رفته و مطالعات در ارتباط با استقرار آنها در استانهای بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان انجام شده است البته مطالعه جداگانه ای برای سیستان و بلوچستان و خوزستان در دست انجام است تا مناسبترین محل انتخاب گردد و کمترین صدمه به محیط زیست وارد شود. بخش اقیانوسی شرق دریای عمان ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر عمق مناسب دارد و جانمایی برای استقرار این دستگاه ها در این منطقه انجام شده است. همینطور ما اجازه نخواهیم داد شورآبه ها در مقیاس ملی وارد خلیج فارس شوند. در کنوانسیون کویت(راپمی) هم چندین جلسه کارشناسی درباره آلودگی خلیج فارس برگزار شد.

لاهیجان زاده با اشاره به ایده استفاده از شورآبه ها اضافه کرد: ما برنامه داریم تا فلزات ارزشمندی مانند لیتیم و پتاسیم را از پسآب استخراج نماییم.

وی درباره آلودگی نفتی در خلیج فارس اظهار داشت: شرکت فلات قاره مسئول تعیین این آلودگی است. یکی از اصلی ترین منابع آلودگی نفتی در خلیج فارس خط ابوذر است که مقرر است به مناقصه گذاشته شود.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به پرسش ایسنا درباره ارزیابی های زیست محیطی طرح انتقال آب دریای عمان به سیستان اظهار نمود: دو سال مطالعه برای اجرای طرح انتقال آب صورت گرفت و تصمیم گیری درباره آن با کمک مشاوران داخلی و خارجی انجام شد. این طرح یکی از دقیق ترین طرح ها از نظر ارزیابی زیست محیطی است و همه ارزیابی ها درباره شورابه و پساب انجام و روش های برداشت و تخلیه آن مشخص شده است همینطور مقدار فشار و بازه های آن در نازل های خروجی تعریف شده است. اجرای این طرح حداقل صدمه زیست محیطی را به دنبال خواهد داشت و برداشت آب از دریای عمان و بخش اقیانوسی آن خواهد بود.
زندگی تالاب ها در گرو وضعیت بارش است
معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان محیط زیست در نشست خبری برخط امروز اظهار داشت: تعداد تالاب های خشک شده به صورت دقیق قابل تشخیص نیست و حیات تالاب ها وابسته به شرایط بارش است.
لایروبی شاه کلید حل مشکل تالاب انزلی
لاهیجان زاده با اشاره به مساله رسوب گذاری در تالاب انزلی اشاره کرد: تالاب انزلی – که در چند متری دریاست – درحال خشک شدن است و اصلی ترین مشکل آن رسوب گذاری است. این رسوبات از شهرها و روستا نشات می گیرد. مواد معدنی این رسوبات سبب شده تا تبادل آب از زیر بستر انجام نشود و تالاب پر شود. درباره همین مشکل جلسه احیای تالاب انزلی با حضور ریاست استان برگزار شد و راهکار ها برای لایروبی تالاب عرضه شد. یکی از این روش ها لایروبی فیزیکی است که مجموعه ای تحت عنوان مسئولیت اجتماعی اجرای آنرا به عهده گرفته است. لایروبی فرآیند پیچیده ای است و شاه کلید حل این مشکل است.
احتمال بازبینی در لایحه بودجه برای اعتبار انتقال آب دریای خزر به سمنان
وی درباره به پروژه انتقال آب خزر به سمنان اظهار داشت: پروژه انتقال آب خزر به سمنان دارای مجوز است که معاونت انسانی آنرا صادر می کند. این مجور بعد از پشت سر گذاشتن چالش های مداوم ۹ ساله، بالاخره سال قبل صادر شد. این طرح در لایحه بودجه دارای مجوز است اما باید به کمیسیون تلفیق برود و آنجا امکان دارد مورد بازبینی قرار گیرد. با عنایت به سرمایه گذاری در جنوب این طرح می تواند سمنان را هم پوشش دهد.

لاهیجان زاده ضمن تشریح وضعیت تالاب های خشک شده در کشور افزود: تالاب های ما در فلات مرکزی فصلی هستند و بر مبنای بارش آبگیری می کنند چون که رود دائمی ندارند و تابع دوران بارش هستند. این تالاب ها در ماه های آبان و آذر آبگیری می کنند و در اردیبهشت و خرداد از بین می روند.

وی اضافه کرد: برخی تالاب ها هم در انتهای رودها قرار دارند. برای مثال تالاب شادگان در انتهای مارون و تالاب هورالعظیم در انتهای کرخه قرار دارد. این تالاب ها در بیشتر ماه ها آب دارند ولی در بعضی ماه ها گرفتار کمبود می شوند. بنابراین نمی توان به صورت دقیق خشکی تالاب ها را مشخص کرد. در سالهای ۹۶ و ۹۷، ۷۰ درصد تالاب ها خشک شدند اما در دو سال بعدی به سبب سیل ها تنها تالاب گاوخونی آبگیری نشد. در سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ خشکسالی داشته ایم. حیات تالاب به بارش ها وابسته است و اثرات انسان ساخت و مدیریت ناصحیح آب سبب شده تا بازه آبگیری کوتاه شود چون مصرف آب بیشتر از توان اکولوژیک تالاب هاست.

لاهیجان زاده ضمن اشاره به آلودگی دریای خزر اظهار داشت: بخشی از آلودگی دریای خزر در ارتباط با خشکی و بخشی در ارتباط با کشورهای همسایه است. در سال ۹۸ ما در شناگاه ها نمونه برداری انجام دادیم و در سال ۹۹ که آنرا مقایسه کردیم، متوجه شدیم که کیفیت آب بسیار تغییر کرده است. پیشگیری از حضور میلیونی مردم سبب شد تا وضعیت آلودگی به شدت بهتر شود. شناگاه ها، فاضلاب شهرها و صنایع از اصلی ترین علل آلودگی دریای خزر هستند. برای رفع این آلودگی پایش میکروبی انجام می شود و شهرداری ها و نهادهای مربوطه مسئول مقابله با این آلودگی هستند. در بعد حاکمیتی هم ما به استناد طرح جامعی که ابلاغ کردیم از این نهادها گزارش کار می گیریم و در اختیار قوه قضاییه قرار می دهیم.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست در انتها با اشاره به وضعیت مرجان ها اظهار داشت: در بازدید ما از سواحل جنوبی وضعیت خوبی از گروهی از مرجان ها مشاهده کردیم که متاسفانه به سبب قاچاق مرجان محل آنرا اعلام نمی نماییم. خوشبختانه دو محدوده از مرجان های سرحال مشاهده شده است که امیدوارکننده است.

منبع: باغ من