بیم و امیدهای خوزستانی ها و روایت دولت از حال و آینده هورالعظیم

باغ من: از تهران ( خواسته ما) مسالمت آمیز است؛…. ما آب می خواهیم؛ آب برای زمین هایمان می خواهیم…؛ این جملات قسمتی از مطالبات زن خوزستانی است که از تشنگی مستاصل شده و از مسئولان کمک می طلبد.
خوزستان مشکل آب معدنی ندارد
شهروندانی که یک صدا می گویند، ” خوزستان مشکل آب معدنی ندارد”؛ آب برای گوسفندان و گاومیش هایشان می خواهند که درحال مُردن هستند؛ می خواهند در روستایشان بمانند و دلشان کوچ الزامی نمی خواهد.
دختر جوانی مقابل رود کارون خشک شده با ۹ پل عظیم تولید شده بر روی آن در اهواز ایستاده و از مصرف سالها آب معدنی و یا خرید آب تصفیه گلایه دارد و آرزو دارد کارون بزرگ را همچون سالیان گذشته پرآب ببیند.
این دختر همچون بسیاری از شهروندان گلایه مند خوزستانی شگفت زده و نگران است؛ از آینده کارون، از روزی که دیگر نتواند در وطنش بماند و تن به کوچ الزامی دهد؛ بیراه هم نگفته چونکه روزگاری کارون بزرگ، بزرگترین و طولانی ترین رود ایران و خاورمیانه بوده و از سرچشمه های زاگرس شکل گرفته و به سمت جلگه خوزستان حرکت کرده و با عبور از شهرهای این استان به سمت آبادان و خرمشهر حرکت کرده و در آخر به خلیج فارس سرازیر شده است.
این رود سرمنشاء حیات در خوزستان است چونکه تالابهایی همچون هورالعظیم و شادگان را سیراب کرده و معیشت ساکنان حاشیه این تالاب ها را قرن ها تامین کرده است؛ هورالعظیم که بزرگترین تالاب مرزی کشور و تالابی مشترک بین ایران و عراق است و یا تالاب شادگان که از بزرگترین تالاب های ایران به حساب می آید.
آنقدر رودخانه کارون خاطرخواه دارد که برایش زیاد شعر خوانده اند و نوشته اند؛ شعرهایی که ورد زبان ایرانیها و به خصوص خوزستانی هاست اما این روزها در چله تابستان، هورالعظیم و کارون خشک شده و همه را حیران و سرگشته کرده؛ کارونی که تنها تا ۵۰ سال پیش کشتی از آن گذر کرده و یا هورالعظیمی که دیگر بزرگ نیست و با قطع شدن حق آبه و برداشت های بدون مجوز در طول مسیر، زار و نزار شده و گاومیش هایش لَه لَه می زنند و جنین شان را سقط می کنند؛ کار به جایی رسیده که ماهی ها در این تالاب تلف شده و ساکنان برخی روستاهای خوزستان برای دامهایشان آب می خرند.
دیگر خبری از شب نشینی اهوازی ها در کنار جاده ساحلی کارون نیست؛ مردمی که هر شب در اوج تابستان، حتی با بوی لجن حاصل از سرازیر شدن فاضلاب به رود، لب کارون بنشینند و تخمه بشکنند و با ماشین هایشان در جاده ساحلی کیان پارس اهواز دور دور کنند.

حالا باردیگر این ترانه “وایرال” شده و آنرا در فضای مجازی به اشتراک گذاشته اند؛
” ای بارون ای بارون ای بارون! کارون کو کارون کو کارون کو؟
ای قاضی، مردم چی می گن؟ آبادی ابادی ابادی
خوزستان از اشک این مردم؛ دریا شد دریا شد دریا شد…”
بسیاری از هنرمندان، فعالان محیط زیست همچون علی دایی، احمدرضا عابدزاده، مهدی مهدوی کیا و یا پرویز پرستویی و محمد درویش و نیز و مردم استان های دیگر همراه با خوزستانی ها از مسئولان برای حل مشکل بی آبی خوزستان طلب کمک کردند و #بحران کم آبی و # خبر خوب_ خوزستان در فضای مجازی و سایت های خبری ترند شده است.
رهبر انقلاب: مسئله آب، آن هم در آن آب وهوای گرم خوزستان مسئله کوچکی نیست
آیت الله خامنه ای، رهبر انقلاب همراه با مردم ایران، انتظارات مردم خوزستان را به حق دانسته و گفتند: در ایام اخیر یکی از نگرانی های واقعاً دردآور، مسئله آب خوزستان و مشکلات مردم بود.
ایشان با گلایه از رعایت نشدن سفارش های گوناگون قبلی درباره آب خوزستان و فاضلاب اهواز افزودند: اگر آن سفارش ها مورد توجه قرار می گرفت مسلماً این وضع ایجاد نمی شد که مردم وفادار خوزستان را علیرغم این همه امکانات و استعدادهای طبیعی و کارخانجات در استان، ناراضی و ناراحت کند.
حضرت آیت الله خامنه ای خاطرنشان کردند: مردم ناراحتی خودرا بروز دادند اما هیچ گله ای از آنها نمی توان داشت چونکه مسئله آب، آن هم در آن آب وهوای گرم خوزستان مسئله کوچکی نیست.
ایشان ضمن اشاره به حضور وفادارانه و فداکارانه مردم خوزستان در خط مقدم مشکلات هشت سال دفاع مقدس، گفتند: این مردم نباید گرفتار مشکلات باشند و اگر به در وقت خود به کار مردم رسیدگی می شد، این وضعیت ایجاد نمی شد.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: حالا که دستگاههای دولتی و غیردولتی مشغول به کار شدند، و همین طور دولت بعدی که بر سر کار خواهد آمد، کارها را بصورت جدی دنبال کنند.
همانطور که رهبر به آن اشاره نمود، اگر به سفارش ها و هشدارهای متخصصان توجه می شد وضع خوزستان الان این نبود که به برهوت تبدیل شود؛ کارشناسان همچون دکتر مهدی قمشی، رییس دانشکده علوم آب دانشگاه چمران اهواز در اردیبهشت امسال در گفت و گو با ایسنا هشدار داده بودند، پیش بینی های اقلیمی، سال آینده را نیز سالی خشک اعلام نموده و با این شرایط، جیره بندی آب ادامه خواهد داشت.
وی افزود: مسئولان نیز بسیار بااحتیاط درحال رهاسازی آب هستند تا بخش های اصلی استفاده کننده از آب یعنی آب آشامیدنی، آب کشاورزی و آب صنعت، در سال آینده نیز گرفتار مشکل نشوند.
قمشی اشاره کرد: اگر روند خشکسالی ها در خوزستان ادامه داشته باشد، اساسا رودخانه کارون از وضعی که حالا گرفتار آنست، خشک تر خواهد شد و این مساله، یک هشدار است. برمبنای سیگنال های دریافتی از پیش بینی های اقلیمی به نظر می آید که سال آینده نیز سال نرمالی از نظر بارش نخواهد بود و این مساله، اساسا اثر جدی روی وضعیت کارون خواهد گذاشت.
عضو هیات علمی گروه آب دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه طرح های انتقال آب در بالادست رودخانه کارون و در سرشاخه قرار دارند، اظهار داشت: همه این طرح ها در زیرحوضه هایی قرار دارند که بیشترین و پایدارترین آب کارون از آن زیرحوضه ها تامین می شود. وقتی این طرح ها در بالادست قرار دارند، یعنی آب مورد نظر بخش های مختلف از این زیرشاخه ها تامین و باقی مانده آب به سمت کارون در خوزستان و اهواز می آید.
وی اضافه کرد: سالانه حدود ۱.۳ میلیارد مترمکعب آب از سرشاخه های کارون و دز منتقل می شود و اگر چیزی باقی ماند به سمت حوضه کارون می آید. البته رشد مصرف آب در حوضه کارون یعنی استانهای لرستان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد سبب شده که کمبود آبی که در رودخانه کارون در استان، سالانه به حدود ۴ میلیارد مترمکعب در مقایسه با سابقه تاریخی کارون برسد. این که سالانه در مقایسه با سابقه تاریخی کارون، ۴ میلیارد مترمکعب آب کمتر وارد این رودخانه می شود، شرایطی به وجود آورده که کارون در مقطع اهواز به سمت خشکی برود و وضعیت به شکلی شود که حالا در اهواز مشاهده شود.

مدیریت سختگیرانه توزیع آب در این شرایط سخت خوزستان شود
او در همین ماه و در گفت و گویش با ایرنا نیز مدیریت سختگیرانه توزیع آب در این شرایط سخت خوزستان را خواهان شده و نسبت به شورتر شدن آب کارون در مقطع اهواز و آبادان و خرمشهر به علت کاهش دبی رودخانه و برگشت آب دریا به سمت رودخانه و تهدید شدن نخلستانها هشدار داده است.
او با اشاره به اینکه بطور متوسط ۴۰ درصد مخازن سدها در کل کشور خالی است و در خوزستان نیز شرایط مشابه است، پیش بینی کرده بود: با عنایت به این که بیشتر کار کشاورزی و نیاز آبی در تابستان است، سال بسیار خیلی مشکل و دشواری پیش رو خواهیم داشت که مشابه سال آبی ۸۷-۸۶ خواهد بود.
درخواست سرعت بخشیدن به احیای تالاب های خوزستان در سال ۸۵
بر اساس اسناد دفتر مطالعات برنامه و بودجه در سال ۹۲، لاهیجان زاده، مدیر کل پیشین محیط زیست خوزستان در سال ۸۵ نیز خواهان احیای تالاب های خوزستان شده بود و هشدار داده بود که در صورت خشکی تالاب ها، افزایش دما و ریزگردها قطعی خواهد بود و تاثیر منفی خودرا بر معیشت حاشیه تالابها، افزایش بیکاری و حاشیه نشینی خواهد گذاشت که اینها به جز عوارض استخراج نفت همچون خشک کردن هورالعظیم برای استخراج ارزان تر نفت از میدان مشترک نفتی ایران و عرق و یا اجرای پتروشیمی ها بدون ایجاد تصفیه خانه و آلودگی زه آب های کشاورزی بدون ارزیابی زیست محیطی خواهد بود.
او تصریح کرده بود که اختلاف دمای خوزستان در ۲۰ سال قبل نگران کننده بوده و ماکزیمم از ۴۵ درجه به ۵۴ درجه رسیده است.
هورالعظیم روزگاری کولر آبی خوزستان بود
حالا همه آن پیش بینی ها محقق شده و با وجود اختصاص بودجه های کلان دولت تدبیر و امید برای رفع مشکلات حاد خوزستان، کارون و هورالعظیم در هفته های گذشته بدترین روزهای تاریخش را به چشم دید؛ هورالعظیم که روزگاری کولر آبی خوزستان بود، در بیشتر نقاطش خشک شد و گاومیش ها بی خانه شدند.
گله های گاومیش بعنوان همه هستی ساکنان اطراف هور، مثل همیشه با طلوع خورشید به سمت تالاب روانه شدند؛ انتظار می رفت مثل همیشه تا غروب و فرارسیدن زردی خورشید آب تنی کنند و قطاروار به خانه برگردند تا آماده دوشیدن شیرهایشان شوند اما آبی نیافتند و همه در گل و لای و لجن فرورفتند.
روستاییانی که نیازی به اعتبارات کلان دولت برای اشتغال زایی نداشتند و با هور زندگی می کردند حالا محتاج خرید آب برای دامهایشان شدند و به چه کنم چه کنم روزگار افتادند.
فریاد خوزستان تشنه است سردادند و مسئولان مثل همیشه با وجود همه ضعف های مدیریتی برای کمک به این استان شتافتند؛ رهبر دستور سریع رسیدگی به مشکلات را داد و در پی آن روحانی، رییس جمهور دستور سفر جهانگیری به خوزستان جهت بررسی مشکلات رودخانه ها و آبرسانی به روستاها را داد.
پرداخت نقدی اعتبارات از طرف دولت تدبیر برای حل مشکلات خوزستان در هفته گذشته
به گزارش باغ من به نقل از ایسنا و به نقل از یک مقام مسئول در برنامه و بودجه، تنها در همین هفته گذشته، استاندار ۱۱۵۰ میلیارد بودجه طلب کرد که دولت همه آنرا نقدی پرداخت کرده است؛ این میزان شامل ۴۰۰ میلیارد برای آبرسانی به روستاها، ۴۰۰ میلیارد برای جلوگیری از ورود آب دریا به سمت خرمشهر و آبادان، ۲۰ میلیارد برای مقابله با ریزگردها، ۵۰ میلیارد برای مقابله با آفت های کشاورزی و ۲۳۰ میلیارد برای جبران خسارت های ناشی از سیل بوده است.
این اولین باری نیست که دولت تدبیر، خوزستان را در اولویت توجه به مشکلاتش و اختصاص بودجه به آن قرار داده بلکه برای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری خوزستان و ایلام که سال ۷۵، رهبری دستور اجرایش را دادند، بودجه های قابل توجهی اختصاص داد. از سال ۷۶ تا شروع به کار دولت تدبیر، فقط ۷۵ هزار هکتار این طرح اجرائی شده بود ولی در این دولت مجوز ۱.۵ میلیاردی از محل صندوق توسعه ملی با اذن رهبری گرفته شد و کار به ۲۹۵ هزار هکتار رسیده است.

مشکل قطعی برق ناشی از ریزگردها با سرمایه گذاری های انجام شده دولت رفع شد
روحانی در سال ۹۵ نیز به خوزستان رفت؛ زمانی که با اهمیت ترین مشکل این استان، ریزگردها بود و سبب قطعی آب و برق شده بود؛ بعد از این سفر روحانی بود که مشکل قطعی برق ناشی از ریزگردها با سرمایه گذاری های انجام شده دولت رفع شد و علاوه بر آن در تاریخ ۱۵ فروردین ۹۶، طرحی در دولت با عنوان رفع مشکلات حاد خوزستان در پنج محور شامل رفع مشکلات آبرسانی، فاضلاب استان، طرح ۵۵۰ هزار هکتاری خوزستان و ایلام، مشکلات برق و رفع مشکلات آلودگی رودخانه های کارون تصویب گردید.
جزییات اجرای این مصوبه هم به این شکل بود؛ اجرای طرح آبرسانی غدیر در قالب آبرسانی به آبادان و خرمشهر با جدیت ادامه یافت و فاز اول آن انجام شد؛ محور دوم شامل فاضلاب شهرهای حاشیه کارون و مسجدسلیمان بود که برای حل این مشکل، سال ۹۹ مجوز اختصاص بودجه ۵۰ میلیون یورویی از محل صندوق توسعه ملی گرفته شد.
۵۶۲ میلیارد تومان آن ابلاغ گردیده که به علت اختلافات داخلی در استان بر سر انتخاب پیمانکار، پروژه خوابید و امسال با ترک تشریفات به قرارگاه خاتم سپرده شد؛ امسال نیز در بودجه سال ۱۴۰۰، ۸۷۵ میلیارد تومان برای این پروژه اختصاص یافته است.
همچنین برنامه و بودجه مجوز ۱۵۲ میلیون دلار وام از بانک جهانی برای تصفیه خانه های اهواز گرفته که شرکت آب و فاضلاب اهواز تنها توانسته ۱۰۰ میلیون دلار ان را جذب نماید و در پی آن تصفیه خانه اش ۲ سال پیش افتتاح شده است. البته شرکت آب و فاضلاب خوزستان از محل فروش اوراق توانسته وارد عمل شود ولی شرکت آب و فاضلاب اهواز موفق به انجام این کار نشده است.
همچنین ۶۰۰ طرح ملی استانی در کل کشور وجود دارد که از این تعداد ۴۰ طرح تنها برای استان خوزستان است و همه این برنامه های ذکر شده و در دست اجرا نشان داده است که در چهار سال قبل استان خوزستان و سیستان و بلوچستان در اولویت برنامه های دولت دوازدهم قرار داشته است.

بودجه استان خوزستان از نظر اعتباری، اول در میان ۳۱ استان کشور است
بودجه استان خوزستان از نظر اعتباری، اول در میان ۳۱ استان کشور است و سیستان و بلوچستان در رتبه دوم قرار دارد تا انجا که امسال در بودجه ۱۴۰۰ برای خوزستان ۴۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است که معادل اعتبار ۱۲ استان دیگر است؛ با همه اینها تخصیص بودجه به استانها بطور معمول معادل ۵۰ درصد است چونکه ممکنست درآمدهای نفتی تحقق نیابد و یا فاینانس ها تامین نشود و یا مسائل ملی در اولویت قرار می گیرد.
بودجه اختصاص یافته به حل مساله فاضلاب خوزستان نیز در کشور اول است و نسبت به استان بعدی خودش ۲ برابر بودجه را داراست.
در گزارشی که این روزها “مهندس جانباز”، رئیس شرکت مادر تخصصی آب و فاضلاب کشور به وزیرنیرو درباره اقدامات صورت گرفته در خوزستان داده، آورده شده است: ” برای بازسازی ابنیه موجود تصفیه خانه قدیمی چنیبه اهواز و راه اندازی تصفیه خانه جدید در غرب اهواز با استفاده از فاینانس خارجی با سقف تسهیلات ۳۶.۳۹۰ میلیون یوآن (اصل و فرع تسهیلات) تمامی اقدامات مقتضی، صورت گرفته و کار نهایی شده، حتی این دولت ۱۵ درصد پیش پرداخت فاینانس را پرداخت نموده و جذب فاینانس از سال جاری شروع می شود.”
او هم یادآور شده که در سال ۱۳۸۷مقرر شد برای تکمیل تصفیه خانه شرق اهواز از بانک جهانی وامی به میزان ۱۵۲ میلیون دلار گرفتن شود و با جذب آن تصفیه خانه ای به ظرفیت ۱۱۲ هزار مترمکعب در شبانه روز برای جمعیت ۵۲۲ هزار نفر افتتاح شود، اما دستگاه اجرائی در دولت های قبلی موفق به جذب ۱۰۲ میلیون دلار از ۱۵۲ میلیون دلار مقرر شده گردید و ساخت تصفیه خانه نیمه کاره باقی ماند. تا این که در این دولت مازاد اعتبار مورد نیاز برای تکمیل تصفیه خانه از محل منابع عمومی دولت، تامین و تصفیه خانه در سال ۱۳۹۷ راه اندازی شد.
معاون وزیر نیرو در گزارشش تاکید کرده است که طی دوران این دولت ۱۷ درصد از کل اعتبارات مربوط به آبرسانی به شهرها و روستاها ی کشور، به استان خوزستان اختصاص یافته است.
از دیگراقداماتی که وزارت نیرو برای حل مشکلات آب و فاضلابش انجام داده می توان به مدیریت سیلاب سال آبی ۹۸-۱۳۹۷ با ارائه برنامه بهره برداری مناسب از سدهای استان در جهت کاهش خسارات وارده به پایین دست و نیز ذخیره مناسب آب در مخازن سدها، بهره برداری از سد تنظیمی آریوبرزن با حجم مخزن ۷ میلیون مترمکعب و آبگیری سد بالارود با حجم مخزن ۱۳۱ میلیون مترمکعب، راه اندازی ۳۶۷۲۰ هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی و ۳۳۷۰ هکتار تبدیل شبکه نیمه مدرن به مدرن، اجرای ۸۱۷ کیلومتر خطوط انتقال آب، راه اندازی ۳۹۵ هزار مترمکعب مخازن ذخیره، حفر و تجهیز ۱۱۳ حلقه چاه، اصلاح و بازسازی ۱۳۰۸ کیلومتر شبکه ‎ی توزیع آب، تکمیل و افتتاح ۳ تصفیه خانه ی آب در شهرهای آغاجاری (به ظرفیت ۹۶۰۰ مترمکعب در شبانه روز)، بهبهان (به ظرفیت ۵۰ هزار مترمکعب در شبانه روز) و ویس (به ظرفیت ۷۸۰۰ مترمکعب در شبانه روز) اشاره نمود.
ادامه عملیات اجرائی طرح آب رسانی غدیر بعنوان بزرگ ترین طرح آب رسانی استان با هزینه کرد ۱۹۸۰۳ میلیاردریال پی گرفته شده که با اجرای آن ظرفیت آب رسانی به شهرهای آبادان از ۵۰ به ۹۵ درصد، خرمشهر از ۴۵ به ۹۵ درصد، اهواز از ۴۰ به ۷۰ درصد و شادگان از ۳۰ به ۷۵ درصد افزایش پیدا کرده است. ۲۵ مجتمع آب رسانی و پروژه ی تک روستایی که با اجرای این طرح ها و هزینه کرد اعتباری در حدود ۴۰۰۰ میلیاردریال اجرا شده که ۱۶۴ روستا با جمعیت ۷۷ هزار نفر از آب شرب پایدار و باکیفیت بهره مند شده اند.
در حال حاضر ۱۳ طرح آب رسانی بمنظور بهبود و پایداری آب رسانی به ۸ میلیون نفر از جمعیت شهری و روستایی استان با هزینه کرد ۴۹ هزار میلیاردریال درحال اجراست.
اما آنچه بعنوان واقعیت نباید از یاد برد آنست که با وجود محدودیت منابع آبی در خوزستان و مصائب فاضلاب آن، همچنان کشت های بدون مجوز برای برنج و گندم با استفاده از چاههای بدون مجوز در خوزستان انجام می شود؛ ان هم نه یک دفعه کشت، بلکه در سال دو تا سه بار برنج کشت می کنند؛ برنجی که سه برابر گندم آب بر است. این کار علاوه بر انکه منابع آبی را از بین می برد، آثار خشکسالی که گریبان خوزستان را هم مثل سایر نقاط کشور گرفته، تشدید می کند.

قصور و سوء مدیریت دستگاههای اجرائی و پیمانکار از مشکلات اجرای طرح های اب و فاضلاب در خوزستان
همه اینها به کنار، قسمتی از مشکلات اجرای طرح های آب و فاضلاب در خوزستان به علت قصور و سوء مدیریت دستگاههای اجرائی و پیمانکار اجرای طرح بوده است؛ بعنوان مثال فاینانسی خارجی از چین برای طرح فاضلاب پنج شهر ماهشهر، بندرامام، آبادان، خرمشهر و شادگان گرفته شده و کل بودجه، تخصیص یافته و دولت درحال بازپرداخت وام آنست اما در استان، پیمانکار به تعهد خود در ساخت تصفیه خانه عمل نکرده و در نتیجه شبکه فاضلاب درحال مستهلک شدن است.
۷۰۲ روستا در خوزستان در تنش آبی
همین می شود که با همه تلاشهای صورت گرفته توسط دولت، اکنون ۷۰۲ روستا در خوزستان در تنش آبی هستند؛ یا منابع آبی شان خشک شده و یا گرفتار قطعی روزانه آب هستند.
اما مشکل اصلی خوزستان چیست که هر چه در چاهش پول می ریزند سیراب نمی گردد و باز هم تشنه مانده است؟
به گزارش باغ من به نقل از ایسنا و برمبنای اسنادی که دفتر مطالعات برنامه و بودجه در سال ۹۲ منتشر نموده است، کمبود بودجه، مساله اصلی خوزستان نیست بلکه انتخاب نادرست محل اجرای پروژه های عمرانی، عدم همکاری و یا فرصت طلبی مردم، تداخل وظایف دستگاههای اجرائی و مقررات نادرست عامل ناکارآمدی پروژه های عمرانی در خوزستان بوده است.
به عنوان مثال درخواست اجرای طرح احیای ۵۵۰ هزار هکتاری داده شد و برای آن حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان درخواست شد که در این صورت هزینه سرانه احیای آن در هکتار به ۳۲ میلیون تومان می رسید؛ حال باید پرسید چه چیزی باید کاشته می شد که هزینه را جبران می کرد؟ دیگر آنکه عملکرد ضعیف دستگاههای اجرائی و نظارت ضعیف بر عملکرد آنها سبب شده که پروژه ای که ۶ ماهه باید به پایان می رسید ۶ سال به طول انجامیده و یا اصلا به انتها نمی رسند.

اجرای بسیاری از پروژه های اجرا شده در خوزستان در سال های دور، بدون ارزیابی زیست محیطی
مشکل دیگر خوزستان این است که بسیاری از پروژه های اجرا شده در خوزستان همچون سد سازی ها، فولادسازی ها و یا طرح توسعه نیشکر که کلید آن از سال ۶۹ زده شد، بدون ارزیابی زیست محیطی انجام شده اند و این در شرایطی است که یک بلوک دامداری برای راه اندازی نیاز به مجوزهای زیست محیطی دارد.
بنابراین آنچه باید در خوزستان تغییر کند، اصلاح نظام تصمیم گیری است و در صورت اصلاح آن همگام با توجه ویژه به محیط زیست، می توان گفت مشکل خوزستان حل شدنی است چونکه وضعیت فعلی خوزستان بیش از آنکه محصول کمبود منابع مالی و بودجه های دولتی باشد نتیجه کیفیت نظام اداری، کیفیت نهاد های اجتماعی و کیفیت بخش خصوصی است.
شرط توسعه خوزستان، تغییر الگوی پول محور به الگوی تدبیر است
بنابراین شرط توسعه خوزستان، تغییر الگوی پول محور به الگوی تدبیر است و باید بخشی نگری هر سازمان، رانت خواری مردمی، جنگ میان سازمان های دولتی، ضعف نهادهای اجتماعی و غفلت از منابع آب، خاک و بطور کلی محیط زیست اصلاح شود؛ همین طور دیدگاه امنیتی به این استان تغییر کند، نظام اداری اش اصلاح گردد و شبکه های اجتماعی این استان تقویت شود.
خوزستان که حتی در وصف نامش در لغت نامه دهخدا به استان ثروتمند و حاصلخیز یاد شده، در روزگاری نه چندان دور و تا قبل از جنگ، نماد رونق و شکوفایی اقتصادی بوده است و ۳۰ درصد آبهای کشور را در خود جای داده بود و ۸۹ درصد نفت ایران را تولید می کرد اما امروز مسئولان، نگران آینده و سرنوشتش هستند چونکه با بروز مشکلاتش، نرخ جمعیتی کمتر از میانگین کشور پیدا کرده و نرخ امید به زندگی زنان و مردانش از متوسط کشوری یکسال کمتر شده است، علاوه بر آنکه به استانی مهاجر فرست با فرار نیروی انسانی ماهر تبدیل گشته است.

اگر تخریب تالاب های خوزستان ادامه یابد چه می شود؟
اگر تخریب تالاب های خوزستان ادامه یابد تنها دامن مردم این استان را نخواهد گرفت چونکه با افزایش ریزگردها، هوای تنفسی تمام استان های غرب کشور آلوده خواهد شد و سلامت انسان، گیاه و حیوان لطمه خواهد دید.
همین شده است که روزهای غباری خوزستان از سال ۸۰ تا ۸۸، ۱۰ برابر بیشتر و میزان غلظت ریزگردها در این دوره ۹ برابر افزایش پیدا کرده است؛ گرد و غباری که تنها دامن خوزستان را نگرفته و از سه استان در سال ۸۰ به ۱۷ استان در سال ۸۹ افزایش پیدا کرده است.
هشداری که واحد محیط زیست سازمان ملل در سال ۲۰۰۱ داده بود و گفته بود فاجعه زیست محیطی در جنوب ایران و عراق درحال وقوع است؛ فاجعه زیست محیطی که با خشک شدن تالاب هورالعظیم رخ می دهد و زندگی در خوزستان را بیش از پیش دشوار می سازد.
با کمبود منابع آبی، علاوه بر افزایش شوری آب کارون، میزان فلزات سنگین مانند جیوه و نیترات در تمام شهرهای پایین دست کارون بعد از اهواز به ۲.۵ برابر حدمجاز رسیده است.
کمتر خانه ای در جنوب خوزستان می توان یافت که تصفیه آب خانگی نداشته باشد
با این تفاسیر امروز کمتر خانه ای در جنوب خوزستان می توان یافت که تصفیه آب خانگی نداشته باشد و بدین ترتیب کیفیت آب و ریزگرد به گرمای طاقت فرسای خوزستان اضافه شده و مانند جنگ تاثیر ماندگاری بر زندگی مردمانش گذاشته است.
شاید مردم خوزستان بتوانند به مانند سالیان گذشته نجابت به خرج دهند و در دمای ۵۰ درجه برای توسعه کشور بر سر چاههای نفت عرق بریزند و یا شب را با نان و خرما به سر برسانند اما تحمل تشنگی و نابودی حیات این استان را ندارند و می خواهند در وطن شان زندگی کنند.
گاومیش های هورالعظیم هنوز هم منتظر به صدا درامدن شیپور فرشته بامداد هستند… به امید طلوعی دیگر و برگشت زندگی به هور…

منبع: mygarden.ir