تلنگرهای یک دختر ۱۶ ساله به رهبران جهان

به گزارش باغ من «نمی خواهم باور کنم شما فوریت مسئله تغییرات اقلیمی را فهمیده اید و در عین حال کاری نمی کنید، چون که اگر بخواهم چنین چیزی را باور کنم آن وقت شما شیطان هستید» این، بخش کوتاهی از سخنان گرتا تونبرگ نوجوان ۱۶ ساله سوئدی است که در اجلاس اقلیمی سازمان ملل و سپس در جهان مورد توجه قرار گرفت.

نوجوانی که فعالیت های زیست محیطی خویش را از سال قبل شروع کرده و حالا به رهبری برای جنبش های دانش آموزی تبدیل گشته است. او جنبش جهانی دانش آموزی برای آگاه سازی از تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین را راه اندازی نمود. «جمعه ها برای آینده» جنبشی است که از سوئد شروع شد و به آمریکا رسید؛ کشوری که رئیس جمهوری اش به گرمای جهان باور ندارد اما به صورت سرزده در اجلاس اقلیمی سازمان ملل حاضر و با دهن کجی گرتا تونبرگ مواجه گردید.

گرتا در ۱۱ سالگی بیمار و افسرده می شود و دست از غذا خوردن و حرف زدن می کشد. وی در دو ماه بیشتر از ۱۰ کیلوگرم وزن از دست می دهد. «سندروم آسپرگر» اسم بیماری ای است که پزشکان تشخیص می دهند گرتا به آن مبتلا شده است. این مورد به معنای آن است که گرتا تنها زمانی سخن می گوید که فکر می کند بسیار ضروری می باشد چونکه این افراد نمی توانند به خوبی دروغ بگویند، همه چیز را سیاه یا سفید می بینند و فعالیت های اجتماعی برایشان دشوار است. او تا مقطع نهم تحصیلی درس می خواند و بعد از آن تصمیم می گیرد به مدرسه نرود و هر روز با یک پوستر جلوی مجلس سوئد می نشیند. کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به اندازه توافق شده در توافق پاریس خواسته گرتا بود و برای این کار راهی جز مدرسه نرفتن و اعتصاب کردن نمی دید. ادامه اعتصابات او باعث شد توجه رسانه های جهان به دختری جلب شود که با نرفتن به مدرسه، تلاش دارد توجه همه به تغییر اقلیم را تشدید کند. او سبب شد توجه نوجوانان دیگر در سراسر دنیا به این مورد جلب شود و در دسامبر ۲۰۱۸، ۲۰ هزار دانش آموز در بیشتر از ۲۷۰ نقطه دنیا دست به اعتصاب بزنند.

گرتا در کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ هم سخنرانی تاثیرگذاری داشت. وی در بخشی از صحبت هایش بیان کرد: «محبوب بودن برای من اهمیتی ندارد. من به عدالت اقلیمی و موجودات زنده زمین اهمیت می دهم. تمدن ما قربانی شده است؛ قربانی فرصت تعداد کمی از افراد به جهت اینکه دائما پول های هنگفتی به جیب بزنند. زیست کره ما قربانی شده تا افراد ثروتمند در کشورهایی مانند کشور من بتوانند در ناز و نعمت زندگی کنند.»

رهبر جنبش اقلیمی جوانان جهان این دفعه با کشتی بادبانی به آمریکا رفت تا ردپای کربنی کمتری داشته باشد و در اجلاس اقلیمی سازمان ملل خطاب به بعضی از رهبران جهان بیان کرد: «نمی خواهم باور کنم شما فوریت مسئله تغییرات اقلیمی را فهمیده اید و در عین حال کاری نمی کنید؛ چون که اگر بخواهم چنین چیزی را باور کنم آن وقت شما شیطان هستید. من نباید اینجا باشم بلکه باید آن سوی اقیانوس در مدرسه می بودم. با وجود آنکه شما باید برای ما جوانان امید به ارمغان می آوردید اما با حرف های تو خالی کودکی و رویاهای مرا دزدیده اید. مردم رنج می برند. مردم دارند از بین می روند. تمام اکوسیستم در حال فروپاشی است. ما در آستانه یک انقراض گسترده قرار گرفته ایم اما همه آنچه شما درباره اش حرف می زنید پول و مسئله رشد اقتصادی می باشد. می گویید به ما گوش می دهید و فوریت مسئله را می فهمید. صرف نظر از اینکه چقدر غمگین و عصبانی هستم، نمی خواهم این را باور کنم چون که اگر شما واقعا وضعیت را بفهمید و ناتوان از اقدام مناسب هستید در این صورت شما باید شیطان باشید و این همان چیزی است که نمی خواهم باور کنم. اجازه نمی دهیم به این آسانی از دست این ماجرا خلاص شوید. همین حالا و همین جا ما خطمان را ترسیم می نماییم. جهان بیدار شده و تغییر در راه است؛ چه دلتان بخواهد و چه نخواهد.»

آنگلا مرکل – صدر اعظم آلمان – هم هنگام سخنرانی اش در این اجلاس اسمی از گرتا نیاورد اما اظهار داشت: «ما بیدارباش جوانان را شنیدیم.»

صحبت های این رهبر نوجوان واکنش های بسیاری در رسانه های دنیا داشت و کاربران شبکه های اجتماعی هم نظرات متفاوتی درباره رفتار و صحبت هایش داشتند. برخی جسارت گرتا را تحسین کردند و برخی دیگر صحبت هایش را نمایشی و او را بازیچه دست سیاستمداران غربی دانستند.

«سیاستمداران از این نسل بترسید»، «بلایی که چپ بی بنیاد، ورشکسته و دشمن بشریت بر سر گرتا تونبرگ آورده، نماد چگونگی مسخ انسان و فردیت در اتوپیای جهل و جنایت سوسیالیستی است. کودکی او را ربوده اند و تبدیلش کرده اند به سخنگوی مشتی شعار پوچ سیاسی و جهان قدری مسخ این شوی زشت است که برای تجاوز به گرتا هورا هم می کشد!»، «شاید رفتار این دختر کمی مبالغه آمیز باشد اما حرفش اشتباه نیست پس دست از سر این بچه بردارید.»، «نمی دونم چرا این گرتا تونبرگ به دلم نمی شینه به نظرم کارهاش نمایشیه. کلا با هنرپیشه هایی کم سن و سال هم که بیش از اندازه تحسین می شوند، مشکل دارم.»، «گرتا درباره مسائل مهمی، حرف های درستی میزنه ولی چه چیز جدیدی گفته؟ چرا یک دفعه بعضی اینقدر برجسته می شوند چرا به میلیون ها نفر دیگری که در این زمینه صحبت کرده اند توجه نشد؟»، «ملاقات اوباما با گرتا درباره صحبت هایی که بیان کرده اثرگذار بوده است و اوباما به او گفته این چنین صحبت کند.»، «حتی اگر همه ی این جریان ساختگی باشد مهم این است که حرف درستی می زند و یک حمایت عمومی می تواند او را به چیزی واقعی تبدیل کند.»، «کشورهای صنعتی شده غربی جوری کودکان را ابزار پیشبرد اهداف سیاسی خودشان می کنند که انگار کودکان یمن، آفریقا و حدودا بقیه دنیا غرق در بدبختی و فلاکت ساخته ی دست اونا نیستند. نفرت انگیزه.»، «گرتا نخستین محصول تمام و کمال نسل پسا شبکه های اجتماعی و دنیای پسا انقلاب دیجیتال است. در تظاهرات چند روز پیش نوجوانان برای تغییرات اقلیمی از دیدن این آگاهی و دغدغه بی آلایش و غیر خودنمایانه نفسم بند آمد. نه از هیجان فقط از نخستین مشاهده دست اولم از ابرانسان های نسل جدید»، «از یک طرف حرفش درسته به او اهمیت بدید. برای نجات سیاره سریع تر کاری کنید. آینده ما در خطره. از یک طرف یک بچه شانزده ساله رو می بینم که باری خیلی سنگین تر از شونه های نوجوانش روی دوششه. این همه توجه جوزده ش نکرده؟ اشتباه می کنم؟»، «دمش گرم ولی ایشون یا هر شخص دیگه ای اگر رسانه ها بزرگش نکنند اونچنان تاثیری ندارند. وگرنه ما نوجون هزینه داده تو همین مملکت کم نداریم. ولی چهره نمیشیم پس از چند وقت ناامید میشیم می خزیم یه گوشه.»، «امیدوارم جایزه صلح نوبل رو به گرتا تونبرگ ندن. دلم می خواست امیدوار باشم جایزه رو بدن و اون نگیره. کاش می شد جوری مراقب این قهرمان کوچولوی دوست داشتنی بود که به کالای پز جهان مهمل ما تبدیل نشه»، «به نظر من مطرح شدن گرتا تونبرگ بیشتر دهن کجی به حل بحران محیط زیست هست تا کوشش برای حل این بحران»، «هنوز باور نکردین نه تغییرات دنیا رو نه تغییرات اقلیمی رو. اینا کودک نیستن، نسل آینده ان که با شبکه های مجازی دغدغه آینده خودشونو دارند و دمشون هم گرم.»، «رهبر نسلی با تمام خصوصیات برتری جویی و وضع نظم جدید در رفتار گرتا کاملا واضحه. جهان در حال تغییره. مثبت یا منفی، رهبران ما مشخص می کنن»، « اگر گرتا تونبرگ در ایران بود، تنها دغدغه اش در یک خانواده به ظاهر متمدن ایرانی گذراندن دوره تحصیلی در یک مدرسه نامدار، رقابت تنگاتنگ جهت حضور در کلاس های آموزشی و داشتن امکانات متنوع بدون فراگیری حتی یک مهارت مفید و کاربردی بود.» این بخشی از نظرات کاربران شبکه های اجتماعی ایران است که پس از سخنرانی گرتا تونبرگ در اجلاس اقلیمی سازمان ملل رد و بدل شده است.

دونالد ترامپ هم پس از همه این واکنش ها درباره این دختر ۱۶ ساله در توئیترش نوشت: «او به نظر دختر بسیار جوان و شادی است که آینده ای روشن و فوق العاده در انتظارش است. از دیدنش خوشحالم.»

امان الله قرائی مقدم – جامعه شناس – درباره نظراتی که سخنرانی این دختر را نمایشی می دانند، به ایسنا اظهار داشت: «آن دسته از افرادی که سخنرانی این دختر ۱۶ ساله را نمایشی و یک بازی سیاسی می پندارند جزء گروه بدبینان جامعه محسوب می شوند. می دانید که ما دو نوع جامعه داریم. یک گروه بدبین و دیگری خوش بین. چون این دختر جوان است، آینده را از آن او می بینند و زمانی که سخنرانی می کرد، حاضران در اجلاس، دختران و پسران خودشان را تجسم می کردند. از طرفی این دختر صحبت هایش بسیار شفاف، صادقانه و بدون تعارف و در نظر گرفتن این بود که امکان دارد ناخوشایند کسی باشد.

او افزود: «سخنان این دختر مصداق ضرب المثل «هر سخن کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند» بود. از طرفی این صحبت ها از زبان دختری بیان شده است که می تواند مادر آینده باشد. بنا بر این بطور قطع تاثیرگذاری بیشتری به همراه دارد. اما بدبینان جامعه به هر کاری واکنش بدبینانه نشان می دهند در صورتیکه صحبت های این دختر ۱۶ ساله بسیار اثرگذار بود و من معتقدم این سخنرانی می تواند در دل منکران پدیده تغییرات جوی و اقلیمی تاثیر بگذارد و نظر آنها را به تغییرات شرایط اقلیمی و اکوسیستم هم جلب نماید.»

این جامعه شناس معتقداست: «اصولا از جامعه و آموزش و پروش آزاد، دخترانی مثل گرتا به وجود می آیند. این دختر در جامعه ای مثل سوئد پرورش یافته و می تواند صحبت هایش را بدون محدودیت مطرح کند. ما هم در ایران دختران آزاداندیش، مبتکر و خلاق بسیاری داریم که اگر به آنان هم فرصت بدهیم می توانند توانایی های خویش را در همه زمینه ها به ظهور برسانند.»

نشست اجلاس اقلیمی سازمان ملل چند روز بعد از آن که میلیون ها نفر در سراسر جهان جهت شرکت در اعتراض ها به بی توجهی رهبران جهان به تغییرات اقلیمی، با رهبری فعالان جوان به خیابان ها آمدند، برگزار شده است. دانشمندان و پژوهشگران هم بارها درباره شدت گرفتن نشانه ها و نتایج گرمایش زمین، اخطار داده اند.
دیدار گرتا تونبرگ با باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا