ازن درهوای تهران چطور اندازه گیری می شود؟

به گزارش باغ من به دنبال طرح انتقاداتی به نحوه اعلام غلظت «آلاینده ازن» در تهران، مدیر واحد مدل سازی و پیشبینی کیفیت هوای تهران خاطرنشان کرد: غلظت ازن به صورت هشت ساعته محاسبه می شود تا آلوده ترین بازه زمانی در هر روز و آلوده ترین ساعت مشخص شود همینطور از راه شاخص آنلاین یا برخط غلظت آلاینده ازن اطلاع رسانی می شود.

به گزارش باغ من به نقل از ایسنا، هفته پیش یک کارشناس حوزه آلودگی هوا به نحوه اعلام شاخص آلاینده ازن در شهر تهران انتقاد نمود و اظهار داشت: از آنجائیکه تولید ازن به شدت به نور خورشید بستگی دارد معمولاً کمترین غلظت ازن در شب ها، اوایل بامداد و اواخر غروب و بیشترین غلظت آن در ساعات ظهر و بعدازظهر بین۱۲ تا ۱۶ است، درحالی که معمولا شاخص میانگین کیفیت هوای تهران در ساعت ۱۱ بامداد اعلام می شود. در نتیجه اعلام شاخص کیفیت هوا و ازن در ساعت ۱۱ بامداد واقعیت ازن را بیان نمی کند.

در این باره حسین شهبازی – مدیر واحد مدل سازی و پیشبینی عددی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران – توضیحاتی عرضه داد و در گفتگو با ایسنا تصریح کرد: شرکت کنترل کیفیت هوا اندازه گیری و عرضه گزارش میزان گاز ازن را مانند سایر آلاینده‎ های معیار از بیشتر از ۲۰ سال قبل در دستور کار خود قرار داده است و بر مبنای دستورالعمل تهیه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت بهداشت – که متولی این امر در کشور می باشند – شاخص مربوط به ازن محاسبه می شود و در اختیار عموم قرار می گیرد.

وی با بیان این نکته که شاخص ازن هر روز در پایگاه مهار (مرکز هماهنگی اطلاع رسانی) محیط زیست تایید سپس اعلام عمومی می شود، خاطرنشان کرد: برپایه استاندارد روزانه تعیین شاخص کیفیت هوا (AQI)، محاسبه کیفیت هوا بین ساعت ۱۱ بامداد روز گذشته و ۱۱ بامداد هر روز انجام می گیرد و شاخص هر آلاینده در این بازه محاسبه و گزارش می شود. گفتنی است بر مبنای استاندارد، نحوه محاسبه شاخص برای هر آلاینده متفاوت می باشد. برای مثال برای ذرات معلق میانگین ۲۴ ساعته غلظت مد نظر قرار می گیرد همینطور بیشینه غلظت ساعتی در شبانه روز و یا بیشینه میانگین هشت ساعته در طول ۲۴ ساعت بر حسب «نوع آلاینده» باید ملاک قرار گیرد.

این کارشناس شرکت کنترل آلودگی هوا در مورد نحوه اعلام غلظت ازن اظهار داشت: در مورد آلاینده ازن مشابه استانداردهای جهانی و به علت حساسیت آن، هم شاخص بر مبنای بیشترین میانگین هشت ساعته محاسبه می شود تا آلوده ترین بازه زمانی روز مد نظر قرار گیرد و هم شاخص برای آلوده ترین ساعت روز محاسبه می شود. در نهایت به منظور حفظ احتیاط بیشتر برای سلامتی شهروندان، بزرگترین شاخص به دست آمده از این دو روش محاسبه، بعنوان شاخص آن روز معرفی می شود.

مدیر واحد مدل سازی و پیشبینی عددی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اضافه کرد: با عنایت به ماهیت آلاینده ازن که تولید آن ارتباط زیادی به شدت تابش دریافتی از خورشید دارد معمولا بیشترین غلظت در ساعات بعدازظهر و به خصوص در ایام گرم سال مشاهده می شود و با عنایت به اعلام شاخص در ساعت ۱۱ صبح، طبیعتاً شاخص اعلام شده برای ازن مربوط به بعدازظهر روز قبل خواهد بود اما برای حفظ سلامت شهروندان و اطلاع رسانی بموقع و امکان دریافت تصمیم لازم توسط شهروندان و مدیران شهری، شرکت کنترل کیفیت هوا از سال ۱۳۹۵ مبادرت به عرضه شاخص برخط (آنلاین) در مورد آلاینده ازن و همین طور آلاینده ذرات معلق کرده است.

به گفته شهبازی، شاخص برخط ساعت به ساعت محاسبه می شود و بر مبنای آخرین ساعت، شاخص کیفیت هوا در اختیار عموم قرار می گیرد. نحوه محاسبه این شاخص بر مبنای روش سازمان محیط زیست آمریکا است و در مورد آلاینده ازن، هشت ساعت آخر روز با تاکید بر آخرین ساعت دریافت داده در نظر گرفته می شود ازاین رو برخلاف ادعای مطرح شده، شهروندان به راحتی از آخرین میزان این آلاینده آگاه می شوند.

وی تصریح کرد که در کنار تهیه این شاخص و به منظور امکان بهره مندی همه شهروندان و مسؤلان از گزارش های به روز کیفیت هوا، طی چند سال قبل روش های متنوعی توسط این شرکت عرضه شده است که از آن جمله می توان به سامانه airnow.tehran.ir، پایگاه اطلاع رسانی air.tehran.ir و اپلیکیشن تلفن همراه «کیفیت هوای تهران» اشاره نمود.

به گزارش باغ من به نقل از ایسنا، «ازن» آلاینده هوا در فصول تابستان و بهار و زمانی است که شدت تابش خورشید افزایش می یابد. با عنایت به وجود دی اکسید نیتروژن (NO۲)، تابش سبب شکسته شدن آن و ایجاد رادیکال اکسیژن و در نهایت هم تولید «ازن» می شود ازاین رو یکی از مکانیسم های تولید ازن، چرخه ای است که با نور خورشید ارتباط دارد و هر چه شدت نور خورشید بیشتر باشد، «ازن» هم بیشتر می شود.

بنا به اعلام وزارت بهداشت، پس از ذرات معلق ۲.۵ میکرون، “ازن” خطرناک ترین آلاینده برای انسان است. خصوصا برای بیماران تنفسی، مبتلایان آسم و کودکان. زمانی که غلظت ازن افزایش می یابد، احتمال بروز علائم تنفسی و سرفه در کودکان و افرادی که فعالیت زیادی در فضای بیرون دارند، بیشتر است. همه افراد بخصوص کودکان، مبتلایان به آسم و افرادی که در فضای بیرون فعالیت سنگین دارند، تا حد امکان فعالیت هایشان در فضای بیرون از منزل را کاهش دهند و بخصوص از ساعت ۱۱ بامداد تا ۱۶تا حد امکان در فضای آزاد حضور نیابند.