متهم ردیف اول سیل مازندران کیست؟

باغ من: یک زمین شناس اظهار داشت: مقصر اصلی بروز خسارات فراوان سیل های اخیر خود انسان است برای اینکه عدم آینده نگری و باز کم توجهی به منابع طبیعی سبب شده تا رحمت های الهی حالا به نقمت تبدیل گردد.
سید رمضان موسوی در گفت و گو با ایسنا، تجاوز به حریم رودها و دره ها و ایجاد موانع بر سر مسیر اصلی آب را دلیل اصلی وقوع سیلاب و افزایش خسارات ناشی از آن دانست و اظهار داشت: رودخانه ها و آبراه ها، گذرگاه جمع آوری و عبور آب در ارتفاعات و کوهستان ها، مجاری هدایت آب های سطحی و نزولات جوی به پایین دست هستند که با اندک تصرف و تجاوز در حریم آنها مسیر طبیعی حرکت آب دستخوش دگرگونی خواهد شد.
وی، سیلاب را جاری شدن آب های ناشی از بارش بیش از اندازه در محدوده ای غیر از مسیر اصلی و عادی آبراه و رود معرفی نمود و اضافه کرد: اقلیم و آب و هوای کره زمین به نحوی است که در یک دوره زمانی مشخص تکرار شده و خشکسالی و سیلاب به صورت پریودیک ( Periodic ) عمل می کند.
این زمین شناس با تصریح اینکه مقصر اصلی بروز خسارات فراوان خود انسان است، اظهار داشت: عدم آینده نگری و باز کم توجهی به منابع طبیعی سبب شده تا رحمت های الهی حالا به نقمت تبدیل گشته و از آن بعنوان بلای طبیعی یاد شود در صورتیکه هیچ عارضه طبیعی نمی تواند بعنوان مقصر این پدیده ها باشد.
توجه جدی به حریم رودها در سایر کشورها
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به اینکه در تمام دنیا مسیر و محدوده اصلی رودها شناسایی و پهنه بندی می شود، اشاره کرد: در دنیای توسعه یافته امروز با اعمال پهنه بندی حق و حقوق و باز محدوده طبیعی مانور رودخانه ها مغتنم شمرده می شود و چنانچه دخالت و تجاوزی به حریم آبراه ها صورت گیرد بلافاصله حذف و رفع شده و فضا برای مسیر اصلی آزاد و باز گذاشته خواهد شد.
موسوی با اشاره به اینکه بیشتر شهرها و روستاهای کشور در کنار رودخانه ها به وجود آمده و در طرفین رودها گسترش پیدا کردند، اشاره کرد: اعمال توسعه و افزایش کاربری برای فعالیت و زندگی بشر با تجاوز ظالمانه به حریم رودها سبب شده تا سیلاب هایی با دوره بازگشت چندصد ساله که جز رفتار طبیعی رودخانه است، خسارات فراوانی به ارمغان بیاورد.
دو راهکار برای رفع تجاوز
استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری خواهان مشخص شدن حدود رودخانه ها و دره ها شد و اشاره کرد: باید با استفاده از آخرین تکنولوژی ماهواره ای، علوم جغرافیا و GIS و باز مهندسی کاربردی محدوده رودها و میزان تجاوزات مشخص شده و بلافاصله رفع تخلف و تجاوز انجام گیرد.
موسوی با تاکید بر ترمیم زخم هایی که بر بدنه طبیعت وارد شده است، اظهار داشت: عمیق شدن و افزایش شیب دره ها و باز فرسایش و کنده شدن بستر آنها زخم هایی است که باید با اجرای عملیات مکانیکی، بایومکانیکی و بایولوژیکی ترمیم شده و التیام پیدا کند تا با بارش های بعدی این جراحات عمیق تر نشوند.
نابودی جنگل ها دلیل دیگر افزایش خسارات ناشی از سیل
عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی ساری با انتقاد از تجاوز انسان به عرصه های طبیعی خصوصاً جنگل ها و باز قطع درختان جنگلی و تبدیل عرصه های منابع طبیعی به زمین های مزروعی اظهار داشت: لخت شدن زمین ها در مناطق جنگلی سبب تشدید ایجاد روان آب حاصل از بارش و در نتیجه وقوع سیلاب شده که در نهایت سبب رانش، لغزش و زمین لغزه می شود.
موسوی، تبدیل عرصه های جنگلی به روستا و مزارع را مصداقی از عدم رفتار نامناسب با طبیعت دانست و اشاره کرد: خالی بودن زمین از پوشش گیاهی موجب ایجاد روان آب همراه با رانش و فرسایش خاک شده که در نتیجه این آبها موجب ایجاد رسوب پشت سدهای گران قیمت کشور می شود و حجم آب پشت آنها را می کاهد.
منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در انتظار توجه بیشتر
این زمین شناس ضمن اشاره به دستور مقام معظم رهبری در خصوص کاشت نهال، خواهان کمک رسانی و درمان دردهای منابع طبیعی کشور شد و اظهار نمود: چنانچه جمعیت استان مازندران هر یک چند نهال کاشته و مسئولان منابع طبیعی کشور در ترویج نهال کاری همت بیشتری به کار گیرند خسارات ناشی از طرف طبیعت به مراتب کاهش پیدا خواهدنمود.
موسوی، عرصه های منابع طبیعی و خصوصاً آبخیزداری کشور را زخم خورده، توصیف و اشاره کرد: پارسال مقام معظم رهبری از محل صندوق توسعه ۵۰ میلیون دلار اعتبار برای آبخیزداری در نظر گرفتند که انتظار داریم این میزان امسال به ۲۰ برابر افزایش یابد برای اینکه مبلغ تخصیصی با وجود لازم بودن کافی نبود.
استادیار گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی ساری با تصریح اینکه برای ترمیم نقصها و جراحت آبخیزداری و منابع طبیعی کشور هرچه بیشتر هزینه نماییم در آینده کمتر لطمه خواهیم دید، اظهار داشت: هر یک ریال هزینه در این زمینه موجب ۱۰ برابر شدن کاهش خسارات شده و چه بسا اگر حالا در فکر چاره نباشیم خساراتی به مراتب سنگین تر در آینده در انتظار خواهد بود.
ذوب شدن یخچال ها سبب تشدید سیلاب
عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به اینکه بعضی از بارش های اخیر سبب ذوب شدن یخچال ها در بعضی مناطق و استان های کشور می شود، اظهار نمود: این افزایش روان آب امری طبیعی بوده و چاره ای جز بازگشایی مسیر اصلی رودها و آزادسازی مسیل ها وجود ندارد.
موسوی راه اندازی آب بندان ها در راه آب راه ها را مانع جلوگیری، کنده شدن و عمیق شدن دره ها دانست و اشاره کرد: ایجاد آب بندان سبب شکسته شدن انرژی آب شده و قدرت آنرا می کاهد که این امر به عدم تشکیل سیلاب کمک شایانی خواهدنمود.
عدم دوراندیشی کارشناسان یکی دیگر از علل خسارات سیل
وی با انتقاد از عملکرد نامناسب مهندسان در اجرای پروژه های زیرساختی کشور اشاره کرد: عمده خسارات ناشی از سیل اخیر در کشور مربوط به عدم آگاهی، بی توجهی و دانش پایین مجموعه مهندسانی است که بدون مطالعه و آینده نگری و به دور از محاسبات علمی دست به راه اندازی و ایجاد پروژه های زیرساختی کشور می زنند.
آق قلا نمونه بارز بی کفایتی مهندسان اجرایی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نمونه بارز و مصداق عینی بی توجهی مهندسان در اجرای پروژه های زیرساختی را شهر آق قلا و خسارات فراوان سیل در این منطقه عنوان و اظهار نمود: رفتار بدون مطالعه و غیرکارشناسی خصوصاً در مورد اجرای پروژه های زیرساختی به وضوح در این شهر خودنمایی می کند.
وی از وجود دو پل قدیمی و جدید در مجاورت یکدیگر بعنوان نمونه یاد کرد و اضافه کرد: پل قدیمی ۱۰۰ ساله با ارتفاع مناسب و محاسبه شده، به شکلی قرار گرفته که ارتفاع آب تا پایین ترین قسمت پل بیشتر از یک متر است اما در پل جدید اعمال ارتفاع کم سبب شده تا به جای عبور آب از زیر پل، سازه بعنوان یک سد عمل کرده و سبب پس زدن آب و هدایت آن به سمت شهر شود.
موسوی از اشتباه محاسباتی و فاحش در مورد اجرای پروژه رینگ شهری و باز خطوط ریلی راه آهن گرگان به اینچه برون پرده برداشت و اشاره کرد: راه اندازی کمربندی شهر آق قلا در ضلع شرقی شهر می توانست بعنوان یک سد مصنوعی عمل کرده و تا حدودی مانع از ورود آب به شهر شود اما اجرای این پروژه با جانمایی نادرست در ضلع غربی موجب شد تا آب پشت این سد مصنوعی گیر کرده و سبب بالا آمدن و طغیان در شهر شود.
وی همین طور در ادامه با انتقاد مشابه از راه اندازی خطوط ریلی در این شهر اضافه کرد: اندکی هزینه بیشتر در اجرای پروژه و راه اندازی راه آهن گرگان به اینچه برون در ضلع شرقی شهر آق قلا، کمک بزرگی به مهار سیلاب می کرد اما اجرای غلط این پروژه باز که به مثابه یک سد مصنوعی عمل کرد، سبب بالا آمدن آب در شهر شد تا سرانجام با انهدام و شکسته شدن این سد مسیر عبور آب باز شود.
لزوم ورود اساتید دانشگاه ها به مراکز اجرایی و اداری
موسوی با تصریح اینکه مراکز اجرایی و اداری کشور با دانشگاه ها قهر بوده و اساتید غریبه ترین افراد در جامعه نسبت به حوزه اجرا هستند، اشاره کرد: ارتباط و تعامل بیشتر بین دانشگاه ها و مراکز اجرایی و اداری سبب تحکیم پروژه ها و فعالیت های اجرایی می شود.