تجارت افعی دم عنکبوتی ممنوع می شود

باغ من: دفتر کنوانسیون (CITES) تجارت گونه های گیاهی و جانوری در ایران، پیشنهاد داده که افعی دم عنکبوتی در فهرست این کنوانسیون قرار گیرد.

به گزارش باغ من به نقل از مهر، افعی دم عنکبوتی بعنوان یکی از شاخص ترین گونه افعی ها، تنها در ایران وجود دارد. تجارت غیرقانونی، بقای این گونه را تهدید می کند. برای همین دفتر کنوانسیون (CITES) تجارت گونه های گیاهی و جانوری در ایران، پیشنهاد داده که افعی دم عنکبوتی در فهرست این کنوانسیون قرار گیرد.
رضا فرجی، مدیر اجرایی کنوانسیون تجارت گونه های گیاهی و جانوری در معرض انقراض، با تاکید بر جایگاه ثمین افعی دم عنکبوتی، اشاره کرد: «افعی دم عنکبوتی» گونه اندمیک ایران بشمار می رود. به این معنا که این گونه تنها در کشورمان یافت می شود و در سال ۲۰۰۶ شناسایی و بعنوان گونه جدید ارائه شد.

این خزنده شناس اشاره کرد: افعی دم عنکبوتی گونه بسیار خاصی از افعی است که انتهای دم آن عنکبوتی شکل است و از آن بعنوان طعمه برای فریب استفاده می نماید و زمانی که پرنده ای به آن نزدیک می شود نسبت به شکار پرنده اقدام می کند. این گونه از لحاظ تکاملی در دنیا بی نظیر است، هرچند برخی گونه های مارها هم تکامل و تغییرات ظاهری داشته اند اما روند تکاملی افعی شاخدار دم عنکبوتی بی نظیر و با هدف شکار اختصاصی از پرنده های کوچک بوده است.

فرجی در پاسخ به پرسشی در مورد خطرات احتمالی برای افعی دم عنکبوتی اظهار داشت: از آنجائیکه افعی دم عنکبوتی از لحاظ ظاهری و رفتاری یک گونه منحصربفرد است و تنها در ایران یافت می شود به یک گونه بازارپسند تبدیل گشته است و خیلی از کلکسیونرها یا صاحبان باغ وحش ها علاقه زیادی دارند که این گونه را در مجموعه های خود داشته باشند. در چنین شرایطی متأسفانه افعی دم عنکبوتی از کشور خارج شده است و خرید و فروش غیر قانونی می شود. اخیراً نمونه ای داشتیم که مقصد افعی دم عنکبوتی آلمان بود.

مدیر اجرایی کنواسیون تجارت گونه های گیاهی و جانوری در معرض انقراض با تاکید بر اینکه جمعیت افعی دم عنکبوتی برای برداشت به شدت شکننده است، در مورد روند پراکنشی این گونه اظهار داشت: آمار جمعیتی دقیقی از افعی دم عنکبوتی نداریم چون مطالعه کاملی در این مورد صورت نگرفته است، اما عمده پراکنش آن در استان ایلام است و در استان های کرمانشاه و لرستان هم یافت می شود. امیدوارم جوامع بومی و محلی در حفاظت از این گونه شاخص، هوشیارانه ترعمل و در مقابل پیشنهادات برای صید و فروش این افعی دم عنکبوتی مقاومت کنند و حتی تخلفات این حوزه را به سازمان حفاظت محیط زیست اطلاع دهند.

وی در ادامه با اشاره لزوم مقابله با تجارت افعی دم عنکبوتی اظهارکرد: پیرو وظایف «سایتیس» که برای حفاظت از گونه های در معرض انقراض در مقابل تجارت غیر قانونی تشکیل شده است و از آنجائیکه تقاضای بین المللی به سبب تجارت غیر قانونی این گونه بسیار بالا است، مدیریت کنوانسیون سایتیس در ایران، پروپوزالی را تنظیم و به دبیرخانه مرکزی کنوانسیون ارسال کرد تا این گونه را به ضمائم سایتیس اضافه و بدین سان از تجارت غیر قانونی آن پیشگیری کند.

مدیر اجرایی کنوانسیون تجارت گونه های گیاهی و جانوری در معرض انقراض با اشاره به لزوم مقابله بین المللی با تجارت غیرقانونی افعی دم عنکبوتی اظهار داشت: پروپوزال گونه افعی دم عنکبوتی به منظور ایجاد چتر حفاظتی بین المللی برای این گونه و پیشگیری از تجارت غیر قانونی بین المللی آن به دفتر کنوانسیون ارسال شده است تا در کنفرانس متعاهدین که در خردادماه سال آینده در سریلانکا برگزار می شود، بررسی شود و امیدوارم با حمایت کشورهای عضو مورد تصویب نهایی قرار بگیرد البته کوشیدیم با گروه ها و انجمن های بین المللی مؤثر روی این مساله ارتباط داشته باشیم و حمایت آنها را جلب نماییم. در همین جهت گروه تخصصی افعی ها در IUCN باز از اضافه شدن افعی دم عنکبوتی به فهرست سایتیس حمایت کرده است.

به گفته فرجی، البته از آنجائیکه قبل از حمایت های بین المللی، حمایت و حفاظت های ملی مورد تاکید و ضروری می باشد، با پیگیری ها و اقدامات اداره کل شکار و صید و بخش سایتیس و موافقت معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با دستورعیسی کلانتری – رئیس سازمان محیط زیست – و استفاده از اختیارات قانونی برای اعلام رده حفاظتی گونه ها، «افعی دم عنکبوتی» بعنوان گونه در معرض انقراض کشور پذیرفته و ارائه شد. این مساله در آذرماه سال ۹۷ در روزنامه رسمی کشور درج شد.